Cmentarz Wojenny z okresu I wojny światowej - Kruklanki (woj. Warmińsko-Mazurskie)

    Warmia i Mazury, to nie tylko piękne jeziora i lasy. To również część krainy historycznej Prusy, której burzliwa historia na przestrzeni wieków, na stałe wpisała się w jej krajobraz. Region ten, usiany jest wieloma "atrakcjami", które związane są z wydarzeniami poprzednich wieków. Do namacalnych śladów przeszłości należą m. innymi cmentarze z okresu Wielkiej Wojny. Tych - różnych pod względem wielkości - I-wojennych nekropolii jest tutaj około 1240 (liczba do zweryfikowania). Można na nie natrafić praktycznie wszędzie. Pierwsze z nich pojawiły się na tych terenach już w sierpniu 1914 roku. Na jednych spoczywa kilka tysięcy ludzi, na innych jest kilkaset mogił, ale są też takie, na których groby można policzyć na palcach jednej ręki. Dzisiaj przedstawię Wam jeden z takich mniejszych - Cmentarz Wojenny z okresu I wojny światowej w Kruklankach. 

Cmentarz Wojenny z okresu I wojny światowej w całej okazałości.

   Nekropolia o której mowa, znajduje się w powiecie giżyckim w zachodniej części miejscowości Kruklanki (niem. Kruglanken, Ostpreussen - do 1945 r.) przy ulicy Dworcowej. 

"Proces Norymberski. Nieznane fakty" - Aleksandr Zwiagincew

 

    Każda osoba, która interesuje się historią II wojny światowej oraz III Rzeszy i najważniejszymi w niej osobami, wie dużo o procesie, jaki odbył się w Norymberdze. Znany jest Wam zapewne przebieg procesu oraz losy sądzonych w nim paladynów Hitlera. Jednak przygotowania i cały proces norymberski, to bardziej złożony temat. Wiele znajdujących się na rynku wydawniczym książek, przybliża nam zagadnienia związane z Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym i samego procesu. Jednak "Proces Norymberski. Nieznane fakty" - Aleksandra Zwiagincewa - jest pierwszą, tak obszerną pracą, napisaną przez osobę ukształtowaną przez dawny system socjalistyczny Związku Radzieckiego. Rosyjski pisarz, prawnik i zastępca prokuratora generalnego Federacji Rosyjskiej, znany jest czytelnikom ze swoich prac poświęconych historii prokuratury radzieckiej i rosyjskiej. Książka Zwiagincewa - choć napisana w "stylu wschodnim" - jest w całości poświęcona procesowi norymberskiemu. 

   Autor swoją pracę zaczyna od przybliżenia pomysłu utworzenia Międzynarodowego Trybunału i dylematów, jakie towarzyszyły najważniejszym osobom w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Związku Radzieckiego i Francji - a więc krajów, które tworzyły ten twór. Dlaczego nazywam Międzynarodowy Trybunał Wojskowy tworem? Wystarczy dokładnie przeanalizować cały mechanizm pozwalający na jego pracę. Można zobaczyć wówczas, że nie jest to tak przejrzysta instytucja, za jaką się wówczas uważała. Niejednokrotnie jej działanie wprawiało oskarżonych w zdziwienie, konsternację, gniew a nierzadko także śmiech....  

 

Dawniej i dziś - niemieccy żołnierze wzięci do nowieli przez oddziały 2. Korpusu Polskiego w Loreto. 1944-2020

   Była połowa czerwca 1944 roku. Mijał właśnie trzeci tydzień, po tym, jak żołnierze 2. Korpusu Polskiego brali udział w zdobyciu Monte Cassino. Wojska alianckie poniosły w tej bitwie duże straty, dlatego potrzebny był odpoczynek i uzupełnienia. Było to możliwe także dlatego, że niemieckie oddziały opuściły linię obronną Gustawa i przemieszczały się w kierunku kolejnych ufortyfikowanych terenów. 

   Polskie oddziały zostały przerzucone na wschodnie wybrzeże Włoch, gdzie miały kontynuować spychanie Niemców w kierunku potężnych Alp. Ofensywa w kierunku północnym przewidywała zdobycie kilku ważnych miast, w tym strategicznego portu w Ankonie. Po zdobyciu Ortony i Pescary, kolejnym krokiem w osiągnięciu celu było Loreto - miejscowość, którą dzieliło od Ankony jedynie 30 km. 

Dawniej i dziś - Polscy oficerowie z 2. Brygady Pancernej, pozują na tle bazyliki w Loreto. 1944-2020

   Santa Casa di Loreto, czyli Papieskie Sanktuarium Santa Casa w Loreto, to wspaniałe rzymskokatolickie sanktuarium - zwane również Papieskim Sanktuarium Większym Świętego Domu Madonny z Loreto. Centralnym punktem tej budowli jest przepiękna, późnogotycka bazylika z bogato zdobioną dzwonnicą, wybudowaną w latach 1750-1754. 

   Jak wiemy, włoską miejscowość Loreto - w tym także wielkie sanktuarium - wyzwolili bohaterscy żołnierze z 2. Korpusu Polskiego, dowodzonego przez generała Władysława Andersa. Niewiele jednak brakowało, aby ten wspaniały zabytek uległ całkowitemu zniszczeniu podczas działań wojennych w 1944 roku. Na szczęście niemieccy piloci bombowców nie popisali się zbytnio celnością. Zrzucone przez nich bomby, spowodowały jedynie częściowe jej uszkodzenie i wzniecenie dużego pożaru. Po raz drugi w krótkim czasie, swoim bohaterstwem wykazali się jednak polscy żołnierze. Pożar został przez nich szybko opanowany i ugaszony, co uchroniło tą perełkę architektoniczną i jej bogate wyposażenie od całkowitej katastrofy. 

Dawniej i dziś - żołnierze 2. Korpusu Polskiego nad grobem kolegi pochowanego na Polskim Cmentarzu Wojennym w Loreto. 1944-2020

   1 lipca 1944 roku do włoskiego miasteczka Loreto, wkroczyli żołnierze z 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Choć na ich twarzach była wielka radość, to wyzwolenie z rąk niemieckiego okupanta, nie obyło się bez strat w polskich oddziałach. 

   Dwadzieścia dni później - w ocalałej bazylice loretańskiej - odbyło się nabożeństwo za poległych towarzyszy. Liturgii - którą odprawił arcybiskup polowy Józef Gawlina - wysłuchał Naczelny Wódz Polski gen. Kazimierz Sosnkowski, gen. Anders, wielu jego podwładnych oraz miejscowi mieszkańcy i władze Loreto.

Tiroler Kaiserjägermuseum i Tirol Panorama - Innsbruck (Tyrol)

   Tyrolskie Kaiserjägermuseum ma dokładnie 140 lat - zostało otwarte 4 października 1880 roku. zgromadzone zbiory mają przedstawiać historię czterech Tyrolskich Pułków Strzelców Cesarskich, utworzonych w 1813 roku. Jedynym miejscem, gdzie mogło powstać takie muzeum, był bez wątpienia Innsbruck - to tu znajdowała się kwatera główna sztabu pułków. Sama lokalizacja także nie budziła żadnych wątpliwości. Zgodnie stwierdzono, ze najlepszym do tego miejscem, będzie płaskowyż Bergisel - miejsce czterech krwawych bitew stoczonych w 1809 roku.

   A dlaczego to muzeum jest dla Austriaków takie ważne? Wszystko za sprawą wspomnianych przeze mnie czterem pułkom piechoty cesarskiej. Ich bohaterskie poświęcenie i dokonania na polach bitewnych napawają wszystkich dumą. 

Amerykański czołg średni Sherman M4 (75mm), jako pomnik wojenny - Wibrin

   Wibrin, to niewielka miejscowość, oddalona o około 15 km od Houffalize. Na pierwszy rzut oka, miejscowość ta, nie różni się niczym szczególnym od podobnych belgijskich miasteczek. Dojeżdżając jednak do jej centrum, zauważymy nietypowy pomnik - wrak amerykańskiego, średniego czołgu Sherman (75) M4. Historia stojącego - na skwerze obok kościoła przy drodze Rue du Tilleul - czołgu, jest oczywiście związana z historią walk, jakie miały miejsce w Wibrin w 1944 roku w tzw. Bitwie o wybrzuszenie. 

Odnowiony M4 (75) Sherman od czoła prezentuje się dumnie.... (Fot. zbiory autora).