Pomysł budowy Maryjnej Kaplicy Pamięci Wojny (niem. Marien-Kriegergedächtnis-Kapelle) powstał niedługo po zakończeniu I wojny światowej. Wszystko za sprawą tamtejszego pastora Helbacha, który chciał w ten sposób upamiętnić mężczyzn z Mörsdorf. Na wojnę z tej miejscowości wyruszyło w sumie 200 żołnierzy, jednak chodziło o upamiętnienie tych 41, którzy nigdy nie wrócili do swoich domów. Ich groby znajdowały się z dala od domu, a niektórzy nigdy nie zostali pochowani i do dzisiaj uważani są za zaginionych.
Tak właśnie narodził się pomysł, który został zrealizowany dosyć szybko. Początkowo pastor zastanawiał się, gdzie byłoby odpowiednie miejsce na upamiętnienie poległych i w jakiej formie. W międzyczasie plan architektoniczny przedstawił w 1918 roku architekt z Kolonii o nazwisku Böll. Jego plan został odrzucony, ponieważ był zbyt kosztowny. W 1919 roku Josef Bleser z Bruttig sporządził drugi plan, ale i ten został odrzucony. Dopiero trzeci plan, wykonany przez architekta Stahla z Düsseldorfu spodobał się pastorowi i został zaakceptowany.
02 maja 1919 roku - decyzją Rady Gminy - burmistrzowi Johannesowi Kehslerowi przekazano działkę gminną nr 12 pod budowę Maryjnej Kaplicy Pamięci Wojny, którą otrzymała nieodpłatnie na własność parafia Mörsdorf. Postanowiono, że niewielka kapliczka stanie przy samej krawędzi działki - tuż przy drodze - a na pozostałej części wybudowana zostanie sala gimnastyczna i ogród.
Pod nadzorem budowlanym Philippa Wolfa, kaplica została ukończona i poświęcona w 1922 roku w Dzień Święta Zmarłych. Witraże (warto zwrócić na nie uwagę) do kaplicy ufundowali ci żołnierze, którym dane było po wojnie wrócić do domu. Aż do II wojny światowej w kaplicy na ścianie wisiały zdjęcia wszystkich 41 poległych i zaginionych mieszkańców miasteczka walczących podczas I wojny światowej. Przed kaplicą wybudowano ogrodzenie z bramą przy której na dwóch słupach betonowych wymurowano sporej wielkości "krzyże żelazne". Podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu na wszystkich frontach zginęło lub zaginęło w sumie 54 mężczyzn. Ostatni zmarł w drugiej połowie 1948 roku w wyniku odniesionych podczas wojny ran.
Wówczas podjęto decyzję o upamiętnieniu w kaplicy także i tych mężczyzn. W 1954 roku w kaplicy został wybudowany kamienny ołtarz z płaskorzeźbą "Chrystus na Górze Oliwnej" oraz zawieszono dwie tablice kamienne z nazwiskami poległych i zaginionych. Zdjęcia upamiętniające żołnierzy z I wojny światowej zdjęto a na ich miejscu także pojawiły sie tablice kamienne z nazwiskami. Zakupiono mały krzyż ołtarzowy, dwa drewniane żyrandole, ławki i skrzynkę na datki. Zdjęte z kaplicy zdjęcia poległych i zaginionych zdeponowano w miejscowym muzeum. Wystawiane są przed ołtarzem w miejscowym kościele podczas nabożeństwa jedynie raz do roku.
We wrześniu 2002 roku parafia sprzedała ziemię i stojącą na niej kaplicę społeczności Mörsdorfu za symboliczną cenę 1 euro, ponieważ należało przeprowadzić szeroko zakrojone prace remontowe. Kaplica została odnowiona wewnątrz i na zewnątrz oraz przeprojektowana na zewnątrz. Ponowne poświęcenie kaplicy odbyło sie podczas obchodów 900-lecia miasteczka Mörsdorf w 2003 roku. Każdego roku w wielkanocny poniedziałek w miasteczku odbywa się procesja ku czci ofiar obu wojen światowych.
Dwie tablice przedstawiają nazwiska żołnierzy, którzy polegli podczas I wojny światowej (kolejność według daty śmierci):
Polegli w 1914 roku:
Wolf Joseph (06 wrzesień 1914)
Edges Pfilipp (07 wrzesień 1914)
Adams Aloys (15 wrzesień 1914)
Kaster Josef (25 listopad 1914)
Bender Pfilipp (27 grudzień 1914)
Polegli w 1915 roku:
Kaster Aloys (23 styczeń 1915)
Link Joseph (23 styczeń 1915)
Born Ferdinand (17 luty 1915)
Mengen Josef (30 marzec 1915)
Bauer Johann II (22 maj 1915)
Schmitz Johann (15 czerwiec 1915)
Hastenpflug J. (16 czerwiec 1915)
Adams Nikolas (25 wrzesień 1915)
Klein Anton (02 październik 1915)
Polegli w 1916 roku:
Bauer Johann (01 kwiecień 1916)
Seibel Peter (23 sierpień 1916)
Scholl August (18 wrzesień 1916)
Nikolay Jak.(20 wrzesień 1916)
Hanstenpflug P. (23 listopad 1916)
Polegli w 1917 roku:
Link Peter (16 kwiecień 1917)
Haebler Johann (13 maj 1917)
Seibel Aloys (16 kwiecień 1917)
Seibel Joseph (19 czerwiec 1917)
Hirt August (21 czerwiec 1917)
Christian Mengen (22 kwiecień 1894* - 26 czerwiec 1917) - Unteroffizier, służył w Infanterie Regiment 29, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu Wervicq-Süd we Francji (rząd 1, grób 128).
Rössel Johann (20 kwiecień 1884 - 22 sierpień 1917) - Unteroffizier, zaginął.
Schlagwein Josef (? - 04 wrzesień 1917).
Bender Eduard (02 styczeń 1892 - 25 wrzesień 1917) - Gefreiter, służył w Infanterie Regiment 161, zmarł na skutek choroby.
Sabel Jakob (01 luty 1887 - 02 grudzień 1917)
Christ Josef (26 marzec 1894 - 04 grudzień 1917) - Musketier, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu w Caudry we Francji (rząd 1, grób 6).
Polegli w 1918 roku:
Massmann Josef (? - 29 marzec 1918) - Landsturmmann, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu w Fourdrain we Francji (rząd 2, grób 99).
Kaster Peter Johann (17 listopad 1889 - 04 kwiecień 1918) - Unteroffizier, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu Montdidier we Francji (rząd 1, grób 1047).
Luy Franz (? - 07 kwiecień 1918) - Gefreiter, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu Seclin we Francji (rząd 3, grób 123).
Rössel Aloys (18 czerwiec 1894 - 06 maj 1918) - Unteroffizier, zginął w Aveluy w regionie Hauts-de-France/departament Somma, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym we Fricourt we Francji (rząd 3, grób 4).
Linden Jakob (20 grudzień 1895 - 30 maj 1918).
Seibel Engelbert (? - 28 lipiec 1918) - Kanonier, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu w Soupir we Francji (rząd 1, grób 1236).
Klein Peter (28 styczeń 1883 - 22 wrzesień 1918) - Sergeant, służył w Infanterie Regiment 161, zmarł we Francji na skutek odniesionych obrażeń, pochowany na cmentarzu w Maissemy we Francji (rząd 3, grób 1498).
Forster Peter (20 czerwiec 1897 - 05 październik 1918) - Gefreiter, służył w Reserve Infanterie Regiment 56.
Schmitz Peter (18 styczeń 1894 - 02 listopad 1918).
Bauer Anton (04 wrzesień 1895 - 03 listopad 1918) - służył w Musketen-Batalion 2, zaginął.
Polegli w 1919 roku:
Philippsen Eduard (27 wrzesień 1890 - 05 maj 1919) - zmarł w wyniku odniesionych ran.
Na tych tablicach widnieją także dwa napisy w języku niemieckim, które po przetłumaczeniu na polski brzmią następująco: "Byli gotowi umrzeć dla prawa i ojczyzny" (niem. Sie waren bereit für Gesetz und Vaterland zu Sterben) i "Słusznie i przyzwoite jest braci upamiętnić" (niem. Recht und Geziemend ist es der Brüder zu Gedenken).
Dwie kolejne tablice, to polegli i zaginieni podczas II wojny światowej (kolejność według daty śmierci):
Polegli w 1941 roku:
Nettelbusch Rudi (? - 1941).
Häser Albert (30 grudzień 1914 - 16 lipiec 1941) - Obergefreiter, zginął na Ukrainie, pochowany na cmentarzu w Fedorówce na Ukrainie.
Klein Alois Antonius (29 październik 1919 - 16 listopad 1941) - Gefreiter, zginął we wsi Ljchowo w ZSRR, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Rżewie w Rosji jako żołnierz nieznany (podczas prac ekshumacyjnych w pierwotnym miejscu położenia mogiły, jego tożsamość nie została jednoznacznie potwierdzona).
Luy Peter (06 marzec 1919 - 02 grudzień 1941) - Gefreiter, zginął w walkach o miasto Tichwin w ZSRR, pochowany na Cmentarzu Wojennym w Tichwinie.
Polegli w 1942 roku:
Müller Ditus (? - 1942).
Stein Hermann (28 maj 1920 - 23 wrzesień 1942) - Gefreiter, zginął we wsi Libskoje w ZSRR, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Duchowszczinie w Rosji.
Polegli w 1943 roku:
Henrichs Josef (19 wrzesień 1922 - 11 marzec 1943) - kierowca w Panzer-Aufklärungs-Abt., ranny 15 lutego 1943 roku koło Starej Dscherelijewskiej na Kaukazie, pochowany na Niemieckim Wojennym Cmentarzu Honorowym w Apszerońsku niedaleko Krasnodaru w Rosji w mogile bezimiennej.
May Gerhard (? - 1943) - zaginął.
Wendling Johann (17 styczeń 1919 - 18 lipiec 1943) - Gefreiter, zginął w okolicach Saint-Omer we Francji, pochowany na cmentarzu w Bourdon we Francji (sektor 20, rząd 12, grób 465).
Stein Wilhelm (16 wrzesień 1921 - 20 sierpień 1943) - Oberschütze, zginął podczas walk w okolicach Fischerhals w Finlandii, pochowany na Cmentarzu Wojennym w mieście Pieczenga w Rosji.
Silbernagel Johannes (28 sierpień 1923 - 22 wrzesień 1943) - Gefreiter, zginął podczas walk w okolicach Tschernej w ZSRR, pochowany na cmentarzu w Suchiniczi w Rosji.
Silbernagel Willi (? - 1943) - zaginął.
Wolf Ernst (? - 1943) - zaginął.
Adams Franz (? - 1943) - zaginął.
Linden Josef (09 luty 1907 - 07 listopad 1943) - Kanonier, zmarł w Armee-Feldlazarett 610 (4/610) w mieście Kropywnycki na Ukrainie.
Noll Erwin (? - 1943).
Polegli w 1944 roku:
Link Josef
Degen Peter
Nicolay Alois
Ziller Franz
Kurth Peter
Wolf Franz Josef (13 listopad 1921 - 17 lipiec 1944) - Obergefreiter, zginął w okolicach miasta Vukovar w byłej Jugosławii, pochowany na Cmentarzu Wojennym w mieście Vinkovci w Chorwacji.
Gilles Werner (27 styczeń 1924 - 25 sierpień 1944) - Unteroffizier, zginął w okolicach miasta Rucani na Łotwie, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Saldus na Łotwie (sektor X, rząd 5, grób 177).
Platten Alex (30 marzec 1924 - 05 wrzesień 1944) - Gefreiter, pochowany na Cmentarzu Wojennym w Wąbrzeźnie w Polsce.
Castor Josef (24 marzec 1915 - 18 wrzesień 1944) - Stabsgefreiter, zaginął podczas walk w okolicach miasta Jecava.
Gräf Herbert (16 marzec 1918 - 21 październik 1944) - Obergefreiter, zmarł w wyniku odniesionych ran w Armee-Feldlazarett (Zmot.) 673 (1/168), pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Preszowie na Słowacji (sektor 1, rząd 1, grób 1).
Wiekert Bernhard
Polegli w 1945 roku:
Kaster Franz (27 luty 1917 - 18 styczeń 1945) - Obergefreiter, zmarł na skutek odniesionych ran w Lazarecie w Złotym Stoku w Polsce, pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Brinkschulter Alfons
Etges Ernst (31 grudzień 1924 - 22 styczeń 1945) - Obergefreiter, zginął podczas walk w Iławie Polsce, pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Gräf Bernhard (27 wrzesień 1911 - 16 luty 1945) - Obergefreiter, zginął około 2 km na zachód od miasta Gorzupia w Polsce, pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Wendling Otto (01 czerwiec 1919 - 21 luty 1945) - Unteroffizier, zmarł w obozie jenieckim w Mińsku na Białorusi, pochowany na cmentarzu we wsi Tarasowo na Białorusi.
Pauly Peter
Etges Bernhard
Silbernagel Hermann Josef (25 marzec 1925 - 10 marzec 1945) - stopień nieznany, zginął podczas walk w okolicach Niederbronn-les-Bains we Francji, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Dahn w Niemczech.
Polegli w 1946 roku:
Linden Bernhard (26 wrzesień 1911 - 14 maj 1946) - Unteroffizier, zmarł w Łagrze nr. 7285 w Wielkich Łukach w ZSRR, pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Polegli w 1948 roku:
Wendling Vincenz
Paul Kaatz
oraz Ci, którzy nigdy nie powrócili do domu (taki napis widnieje na płycie kamiennej, zapewne chodzi tutaj o żołnierzy mających do dzisiaj status - zaginiony w boju):
Adams Hermann
Bürfinger Ernst
Castor Klemens
Etges August
Hoff Hermann
Klein Willi
Obergarz Karl
Olbermann Franz
Nicolay Alois
Platten Franz
Platten Josef
Rössel Reinhold
Schäfer Reinhold
Scholl Ignatz
Seibel Josef (18 listopad 1897 - 01 listopad 1944) - Obergefreiter, zmarł najprawdopodobniej podczas pobytu w obozie jenieckim na terenie ZSRR, jego ciała nigdy nie odnaleziono.
Steffen Klemens
Ziller Klemenz
Wszystkie zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora. Współczesne pochodzą z marca 2020 r.
* - wszystkie dane poza nazwiskiem i datą śmierci są rezultatem moich badań.
Z chwilą uzyskania jakichkolwiek nowych informacji na temat poległych, wpis ten zostanie uaktualniony, więc jeżeli ktoś z Was jest tematem zainteresowany, to proszę tutaj zaglądać co jakiś czas.
Tak właśnie narodził się pomysł, który został zrealizowany dosyć szybko. Początkowo pastor zastanawiał się, gdzie byłoby odpowiednie miejsce na upamiętnienie poległych i w jakiej formie. W międzyczasie plan architektoniczny przedstawił w 1918 roku architekt z Kolonii o nazwisku Böll. Jego plan został odrzucony, ponieważ był zbyt kosztowny. W 1919 roku Josef Bleser z Bruttig sporządził drugi plan, ale i ten został odrzucony. Dopiero trzeci plan, wykonany przez architekta Stahla z Düsseldorfu spodobał się pastorowi i został zaakceptowany.
 |
| Kapliczka stoi przy samej drodze, a wejścia do niej "strzegą" dwa "żelazne krzyże" (Fot. zbiory autora). |
 |
| Kapliczka w 1962 r. (Fot. zbiory autora). |
Pod nadzorem budowlanym Philippa Wolfa, kaplica została ukończona i poświęcona w 1922 roku w Dzień Święta Zmarłych. Witraże (warto zwrócić na nie uwagę) do kaplicy ufundowali ci żołnierze, którym dane było po wojnie wrócić do domu. Aż do II wojny światowej w kaplicy na ścianie wisiały zdjęcia wszystkich 41 poległych i zaginionych mieszkańców miasteczka walczących podczas I wojny światowej. Przed kaplicą wybudowano ogrodzenie z bramą przy której na dwóch słupach betonowych wymurowano sporej wielkości "krzyże żelazne". Podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu na wszystkich frontach zginęło lub zaginęło w sumie 54 mężczyzn. Ostatni zmarł w drugiej połowie 1948 roku w wyniku odniesionych podczas wojny ran.Wówczas podjęto decyzję o upamiętnieniu w kaplicy także i tych mężczyzn. W 1954 roku w kaplicy został wybudowany kamienny ołtarz z płaskorzeźbą "Chrystus na Górze Oliwnej" oraz zawieszono dwie tablice kamienne z nazwiskami poległych i zaginionych. Zdjęcia upamiętniające żołnierzy z I wojny światowej zdjęto a na ich miejscu także pojawiły sie tablice kamienne z nazwiskami. Zakupiono mały krzyż ołtarzowy, dwa drewniane żyrandole, ławki i skrzynkę na datki. Zdjęte z kaplicy zdjęcia poległych i zaginionych zdeponowano w miejscowym muzeum. Wystawiane są przed ołtarzem w miejscowym kościele podczas nabożeństwa jedynie raz do roku.
We wrześniu 2002 roku parafia sprzedała ziemię i stojącą na niej kaplicę społeczności Mörsdorfu za symboliczną cenę 1 euro, ponieważ należało przeprowadzić szeroko zakrojone prace remontowe. Kaplica została odnowiona wewnątrz i na zewnątrz oraz przeprojektowana na zewnątrz. Ponowne poświęcenie kaplicy odbyło sie podczas obchodów 900-lecia miasteczka Mörsdorf w 2003 roku. Każdego roku w wielkanocny poniedziałek w miasteczku odbywa się procesja ku czci ofiar obu wojen światowych.
Dwie tablice przedstawiają nazwiska żołnierzy, którzy polegli podczas I wojny światowej (kolejność według daty śmierci):
Polegli w 1914 roku:
Wolf Joseph (06 wrzesień 1914)
Edges Pfilipp (07 wrzesień 1914)
Adams Aloys (15 wrzesień 1914)
Kaster Josef (25 listopad 1914)
Bender Pfilipp (27 grudzień 1914)
Polegli w 1915 roku:
Kaster Aloys (23 styczeń 1915)
Link Joseph (23 styczeń 1915)
Born Ferdinand (17 luty 1915)
Mengen Josef (30 marzec 1915)
Bauer Johann II (22 maj 1915)
Schmitz Johann (15 czerwiec 1915)
Hastenpflug J. (16 czerwiec 1915)
Adams Nikolas (25 wrzesień 1915)
Klein Anton (02 październik 1915)
Polegli w 1916 roku:
Bauer Johann (01 kwiecień 1916)
Seibel Peter (23 sierpień 1916)
Scholl August (18 wrzesień 1916)
Nikolay Jak.(20 wrzesień 1916)
Hanstenpflug P. (23 listopad 1916)
Polegli w 1917 roku:
Link Peter (16 kwiecień 1917)
Haebler Johann (13 maj 1917)
Seibel Aloys (16 kwiecień 1917)
Seibel Joseph (19 czerwiec 1917)
Hirt August (21 czerwiec 1917)
Christian Mengen (22 kwiecień 1894* - 26 czerwiec 1917) - Unteroffizier, służył w Infanterie Regiment 29, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu Wervicq-Süd we Francji (rząd 1, grób 128).
Rössel Johann (20 kwiecień 1884 - 22 sierpień 1917) - Unteroffizier, zaginął.
Schlagwein Josef (? - 04 wrzesień 1917).
Bender Eduard (02 styczeń 1892 - 25 wrzesień 1917) - Gefreiter, służył w Infanterie Regiment 161, zmarł na skutek choroby.
Sabel Jakob (01 luty 1887 - 02 grudzień 1917)
Christ Josef (26 marzec 1894 - 04 grudzień 1917) - Musketier, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu w Caudry we Francji (rząd 1, grób 6).
Polegli w 1918 roku:
Massmann Josef (? - 29 marzec 1918) - Landsturmmann, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu w Fourdrain we Francji (rząd 2, grób 99).
Kaster Peter Johann (17 listopad 1889 - 04 kwiecień 1918) - Unteroffizier, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu Montdidier we Francji (rząd 1, grób 1047).
Luy Franz (? - 07 kwiecień 1918) - Gefreiter, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu Seclin we Francji (rząd 3, grób 123).
Rössel Aloys (18 czerwiec 1894 - 06 maj 1918) - Unteroffizier, zginął w Aveluy w regionie Hauts-de-France/departament Somma, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym we Fricourt we Francji (rząd 3, grób 4).
Linden Jakob (20 grudzień 1895 - 30 maj 1918).
Seibel Engelbert (? - 28 lipiec 1918) - Kanonier, zginął we Francji, pochowany na cmentarzu w Soupir we Francji (rząd 1, grób 1236).
Klein Peter (28 styczeń 1883 - 22 wrzesień 1918) - Sergeant, służył w Infanterie Regiment 161, zmarł we Francji na skutek odniesionych obrażeń, pochowany na cmentarzu w Maissemy we Francji (rząd 3, grób 1498).
Forster Peter (20 czerwiec 1897 - 05 październik 1918) - Gefreiter, służył w Reserve Infanterie Regiment 56.
Schmitz Peter (18 styczeń 1894 - 02 listopad 1918).
Bauer Anton (04 wrzesień 1895 - 03 listopad 1918) - służył w Musketen-Batalion 2, zaginął.
Polegli w 1919 roku:
Philippsen Eduard (27 wrzesień 1890 - 05 maj 1919) - zmarł w wyniku odniesionych ran.
Na tych tablicach widnieją także dwa napisy w języku niemieckim, które po przetłumaczeniu na polski brzmią następująco: "Byli gotowi umrzeć dla prawa i ojczyzny" (niem. Sie waren bereit für Gesetz und Vaterland zu Sterben) i "Słusznie i przyzwoite jest braci upamiętnić" (niem. Recht und Geziemend ist es der Brüder zu Gedenken).
 |
| W niewielkiej kapliczce znajdują się cztery tablice (po dwie z każdej wojny) z nazwiskami poległych i zaginionych żołnierzy pochodzących z Mörsdorf (Fot. Zbiory autora). |
Polegli w 1941 roku:
Nettelbusch Rudi (? - 1941).
Häser Albert (30 grudzień 1914 - 16 lipiec 1941) - Obergefreiter, zginął na Ukrainie, pochowany na cmentarzu w Fedorówce na Ukrainie.
Klein Alois Antonius (29 październik 1919 - 16 listopad 1941) - Gefreiter, zginął we wsi Ljchowo w ZSRR, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Rżewie w Rosji jako żołnierz nieznany (podczas prac ekshumacyjnych w pierwotnym miejscu położenia mogiły, jego tożsamość nie została jednoznacznie potwierdzona).
Luy Peter (06 marzec 1919 - 02 grudzień 1941) - Gefreiter, zginął w walkach o miasto Tichwin w ZSRR, pochowany na Cmentarzu Wojennym w Tichwinie.
Polegli w 1942 roku:
Müller Ditus (? - 1942).
Stein Hermann (28 maj 1920 - 23 wrzesień 1942) - Gefreiter, zginął we wsi Libskoje w ZSRR, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Duchowszczinie w Rosji.
Polegli w 1943 roku:
Henrichs Josef (19 wrzesień 1922 - 11 marzec 1943) - kierowca w Panzer-Aufklärungs-Abt., ranny 15 lutego 1943 roku koło Starej Dscherelijewskiej na Kaukazie, pochowany na Niemieckim Wojennym Cmentarzu Honorowym w Apszerońsku niedaleko Krasnodaru w Rosji w mogile bezimiennej.
May Gerhard (? - 1943) - zaginął.
Wendling Johann (17 styczeń 1919 - 18 lipiec 1943) - Gefreiter, zginął w okolicach Saint-Omer we Francji, pochowany na cmentarzu w Bourdon we Francji (sektor 20, rząd 12, grób 465).
Stein Wilhelm (16 wrzesień 1921 - 20 sierpień 1943) - Oberschütze, zginął podczas walk w okolicach Fischerhals w Finlandii, pochowany na Cmentarzu Wojennym w mieście Pieczenga w Rosji.
Silbernagel Johannes (28 sierpień 1923 - 22 wrzesień 1943) - Gefreiter, zginął podczas walk w okolicach Tschernej w ZSRR, pochowany na cmentarzu w Suchiniczi w Rosji.
Silbernagel Willi (? - 1943) - zaginął.
Wolf Ernst (? - 1943) - zaginął.
Adams Franz (? - 1943) - zaginął.
Linden Josef (09 luty 1907 - 07 listopad 1943) - Kanonier, zmarł w Armee-Feldlazarett 610 (4/610) w mieście Kropywnycki na Ukrainie.
Noll Erwin (? - 1943).
 |
| Nekrolog informujący o śmierci 21-letniego Josefa Henrichsa (Fot. Zbiory autora). |
Polegli w 1944 roku:
Link Josef
Degen Peter
Nicolay Alois
Ziller Franz
Kurth Peter
Wolf Franz Josef (13 listopad 1921 - 17 lipiec 1944) - Obergefreiter, zginął w okolicach miasta Vukovar w byłej Jugosławii, pochowany na Cmentarzu Wojennym w mieście Vinkovci w Chorwacji.
Gilles Werner (27 styczeń 1924 - 25 sierpień 1944) - Unteroffizier, zginął w okolicach miasta Rucani na Łotwie, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Saldus na Łotwie (sektor X, rząd 5, grób 177).
Platten Alex (30 marzec 1924 - 05 wrzesień 1944) - Gefreiter, pochowany na Cmentarzu Wojennym w Wąbrzeźnie w Polsce.
Castor Josef (24 marzec 1915 - 18 wrzesień 1944) - Stabsgefreiter, zaginął podczas walk w okolicach miasta Jecava.
Gräf Herbert (16 marzec 1918 - 21 październik 1944) - Obergefreiter, zmarł w wyniku odniesionych ran w Armee-Feldlazarett (Zmot.) 673 (1/168), pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Preszowie na Słowacji (sektor 1, rząd 1, grób 1).
Wiekert Bernhard
Polegli w 1945 roku:
Kaster Franz (27 luty 1917 - 18 styczeń 1945) - Obergefreiter, zmarł na skutek odniesionych ran w Lazarecie w Złotym Stoku w Polsce, pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Brinkschulter Alfons
Etges Ernst (31 grudzień 1924 - 22 styczeń 1945) - Obergefreiter, zginął podczas walk w Iławie Polsce, pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Gräf Bernhard (27 wrzesień 1911 - 16 luty 1945) - Obergefreiter, zginął około 2 km na zachód od miasta Gorzupia w Polsce, pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Wendling Otto (01 czerwiec 1919 - 21 luty 1945) - Unteroffizier, zmarł w obozie jenieckim w Mińsku na Białorusi, pochowany na cmentarzu we wsi Tarasowo na Białorusi.
Pauly Peter
Etges Bernhard
Silbernagel Hermann Josef (25 marzec 1925 - 10 marzec 1945) - stopień nieznany, zginął podczas walk w okolicach Niederbronn-les-Bains we Francji, pochowany na Niemieckim Cmentarzu Wojennym w Dahn w Niemczech.
Polegli w 1946 roku:
Linden Bernhard (26 wrzesień 1911 - 14 maj 1946) - Unteroffizier, zmarł w Łagrze nr. 7285 w Wielkich Łukach w ZSRR, pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Polegli w 1948 roku:
Wendling Vincenz
Paul Kaatz
oraz Ci, którzy nigdy nie powrócili do domu (taki napis widnieje na płycie kamiennej, zapewne chodzi tutaj o żołnierzy mających do dzisiaj status - zaginiony w boju):
Adams Hermann
Bürfinger Ernst
Castor Klemens
Etges August
Hoff Hermann
Klein Willi
Obergarz Karl
Olbermann Franz
Nicolay Alois
Platten Franz
Platten Josef
Rössel Reinhold
Schäfer Reinhold
Scholl Ignatz
Seibel Josef (18 listopad 1897 - 01 listopad 1944) - Obergefreiter, zmarł najprawdopodobniej podczas pobytu w obozie jenieckim na terenie ZSRR, jego ciała nigdy nie odnaleziono.
Steffen Klemens
Ziller Klemenz
Wszystkie zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora. Współczesne pochodzą z marca 2020 r.
* - wszystkie dane poza nazwiskiem i datą śmierci są rezultatem moich badań.
Z chwilą uzyskania jakichkolwiek nowych informacji na temat poległych, wpis ten zostanie uaktualniony, więc jeżeli ktoś z Was jest tematem zainteresowany, to proszę tutaj zaglądać co jakiś czas.
Jak zwykle skrawek fascynujacej historii, ukrytej gdzieś w malutkich miasteczkach i wioskach...Pozdrawiam ze szlaku ;)
OdpowiedzUsuńDzieki za kolejną dawkę "skrawków" historii..pozdro ze szlaku ;)
OdpowiedzUsuńŚwietna robota!
OdpowiedzUsuń