Pomnik upamiętniający ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych - Forst (Brandenburgia)

   Według różnych dokumentów w latach 1933-1945 w III Rzeszy i krajach okupowanej Europy, naziści założyli ponad 1600 obozów koncentracyjnych i obozów zagłady, oraz ponad 900 obozów pracy i tzw. obozów przejściowych. Jeżeli dodamy do tego wszystkie podobozy i getta utworzone w okupowanych krajach, to liczba ta może wzrosnąć nawet dziesięciokrotnie. I nie byłaby to liczba w żaden sposób zawyżona, zwłaszcza, że niektórzy historycy zajmujący się tym zagadnieniem mówią nawet o... 42,5 tys. takich miejsc.

   Jak wiemy, pierwsze obozy koncentracyjne powstały kilka tygodni po dojściu nazistów do władzy, a więc jeszcze w 1933 roku. Początkowo obozy te spełniały nieco inną funkcję - były bardziej traktowane, jak miejsce odosobnienia wszelkich przeciwników reżimu hitlerowskiego. Do 1939 roku ich liczba systematycznie rosła, jednak dopiero w czasie wojny, obozy - które coraz częściej stawały się miejscem masowej eksterminacji ludzi - powstawały w zastraszającym tempie. Tempo to jeszcze bardziej wzrosło po konferencji w Wannsee. To właśnie pod Berlinem - 20 stycznia 1942 roku - Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) przedstawił i zaakceptował plan "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej". Według protokołu sporządzonego w Wannsee, zagładzie miało ulec ponad 18 mln ludzi - Żydów, cyganów, Świadków Jechowy, Sinti i innych grup narodowościowych i wyznaniowych. Według dokumentów życie straciło łącznie blisko 11 mln istnień ludzkich.
   Niemieckie obozy koncentracyjne rozlokowane były na terenach wielu państw europejskich. Oprócz terytorium Niemiec, znajdowały się one m. innymi w Polsce, Austrii, Francji, Holandii, Belgii, Chorwacji, Serbii, Węgier, Słowenii, Włoch, Danii, Estonii, Łotwy, oraz Norwegii i jeszcze kilku państw.

   Kilka słów o samym pomniku usytuowanym przy Spremberger Strasse. Pomnik został zaprojektowany przez Elfriede Bonkatz i zbudowany w latach 70-tych ubiegłego wieku. Został postawiony na miejscu pomnika zastrzelonego 18 sierpnia 1944 roku w Buchenwaldzie Ernsta Thälmanna. Na placu pokoju, podczas uroczystości przy pomniku, zawsze wystawiano warty honorowe i składano okazałe wieńce. Dzisiaj przy pomniku już nie odbywają się tego typu uroczystości. Po stanie pomnika i otaczającej go zieleni parkowej, widać, że nie odbywają się już przynajmniej od kilku lat.

Warta honorowa przy pomniku (fot. www.maerkischer-bote.de).

   Na pomniku widnieje napis NIGDY NIE ZAPOMNIJCIE! (niem. VERGESST ES NIE!). Wyryte są również nazwy 16 obozów koncentracyjnych utworzonych na terenie Niemiec i Polski: BUCHENWALD, RAVENSBRÜCK, SACHSENHAUSEN, STUTTHOF, AUSCHWITZ, BERGEN-BELSEN, MAUTHAUSEN, NATZWEILER, FLOSSENBÜRG, ESTERWEGEN, NEUENGAMME, GROSS-ROSSEN, DACHAU, MAJDANEK, BRANDENBURG-GÖRDEN i PLÖTZENSEE.

Wszystkie fotografie (jeżeli nie zostało to oznaczone inaczej) pochodzą ze zbiorów autora, 2018 r.