Pomnik upamiętniający żołnierzy 118. Pułku Piechoty "Książę Karol" (4. Großherzoglich Hessisches) - Wormacja (Nadrenia-Palatynat).

    Wormacja (niem. Worms), to jedno z najstarszych miast niemieckich, które przez wieki miało burzliwą historię. O historii miasta i jego mieszkańców można opowiadać bez końca (historię miasta opiszę w osobnym poście). Dzisiaj jednak skupimy swoja uwagę na jednym z większych pomników w mieście, przedstawiającym żołnierzy 118. Pułku Piechoty "Książę Karol" - 4. Wielki Książę Heski (niem. 118. Infanterie-Regiment "Prinz Carl" - 4. Großherzoglich Hessisches).

Pomnik znajdujący się na skwerze w centrum miasta jest imponujących rozmiarów.

   Początki 118. Pułku Piechoty sięgają końca XVIII wieku. Pułk powstał 23 stycznia 1791 roku i został wcielony do Heskiej Armii na czele której stał wówczas Ludwik I (1753-1830), (w latach 1790-1806, jako Ludwik X), późniejszy wielki książę Hesji-Darmstadt. Pułk początkowo nosił nazwę "Erbprinz" i był jednym z wielu w armii pruskiej, którego korzenie wywodziły się z Wielkiego Księstwa Hesji. Początkowo składał się z jedynie dwóch batalionów - dopiero w późniejszym czasie utworzono kolejne dwa - i został sformowany na wzór francuskiego modelu. Rok 1806 to zmiana nazwy na "Brigade Groß- und Erbprinz", dwa lata później zmienionej na Regiment "Groß- und Erbprinz". 11 kwietnia 1830 roku kolejna zmiana nazwy, tym razem na 4. Infanterie-Regiment. Pułk został wcielony w skład 25. Dywizji Wielkiego Księcia Hesji (25. Großherzoglich Hessische Division).

Proporzec pułkowy z nazwą Infanterie-Regiment" Erbprinz" (fot. www.de.wikipedia.org).

   W początkowej fazie wojny francusko-pruskiej, 118. Pułk Piechoty wchodził w skład II. Armii pruskiej nad którą dowództwo objął Wilhelm I Hohenzollern. Armia stacjonowała w Moguncji, skąd wyruszyła do Alzacji. Po zdobyciu kilku mniejszych miejscowości, wojska pruskie zaatakowały jednostki francuskie w okolicach Metzu. 18 sierpnia 1870 roku zwyciężyła francuzów w bitwie pod Gravelotte-Saint Privat. Heskim Regimentem - od 31 sierpnia 1836 roku - dowodził wówczas generał i książę - Karol z Hesji-Darmstadt (1809-1877).
   Po zakończeniu działań wojennych - 25 października 1871 roku - 4. Infanterie-Regiment "Prinz Carl" Nr. 118 powrócił do Moguncji, skąd - po uzupełnieniach - został odesłany do Wormacji. Tam 28 listopada 1906 roku po raz ostatni zmieniono jego nazwę. Tym razem na 118. Infanterie-Regiment "Prinz Carl" (4. Großherzoglich Hessisches) na cześć księcia Karola. Pułk został ulokowany w centrum miasta w wielkich koszarach - Prinz-Carl-Kaserne - powstałych w 1897 roku w sąsiedztwie szpitala wojskowego.
   Podczas I wojny światowej pułk - wraz z Infanterie-Leib-Regiment "Großherzogin" Nr. 117 z Moguncji - został przydzielony do 50. Infanterie-Brigade (2. Großherzoglich Hessische, XVIII. Armeekorps, 4. Armee) także z Moguncji. W 1914 roku pułk brał udział m. innymi w bitwie pod Neuchateau, bitwie pod Maas, bitwie nad Marną i nieopodal Reims. Rok 1915 to w głównej mierze walki pozycyjne w okolicach St. Quentin. Od 1 do 20 lutego 1916 roku pułk wzmacniał odcinek frontu pod Verdun, gdzie przez następne dwa miesiące toczył zażarte walki. Pułk brał również udział w zdobyciu fortu Douaumont i bitwie nad Sommą. Do września 1917 roku pułk stacjonował i brał udział w walkach na Linii Zygfryda, aby pod koniec roku stoczyć bitwę we Flandrii. Ostatni rok wielkiej wojny, to m. innymi bitwy w okolicach Ancre, nad Sommą, w pobliżu Albert-Peronne i Valenciennes. Po zakończeniu działań wojennych pułk powrócił do ojczyzny, zajmując - odbite niedawno z rąk wroga - koszary w Wormacji (Francuzi nazwali je "Caserne de Vallieres"). Pułk został rozwiązany w kwietniu 1919 roku.

Lista dowódców 118. Pułku Piechoty "Książę Karol" (4. Großherzoglich Hessisches):

Oberst/Generalmajor Ludwig I z Hesji (pełnił funkcje od 23 stycznia 1791 do 31 maja 1803 roku)
Oberst/Generalmajor Johann Georg von Schäffer-Bernstein (1 czerwiec 1803 - 20 sierpień 1808)
Oberstleutnant Karl von Ledebur (23 sierpień 1808 - 7 grudzień 1808)
Oberstleutnant Wilhelm Damm (8 grudzień 1808 - 18 luty 1809)
Major Franz Eysermann (19 luty 1809 - 10 sierpień 1809)
Major Christian Weber (11 sierpień 1809 - 8 lipiec 1810)
Oberstleutnant Ernst Koehler (9 lipiec 1810 - 19 styczeń 1821)
Oberst Wilhelm Gran (20 stycznia 1821 - 1 sierpień 1823)
 Oberst Urlich Pultz von Carlsen (2 sierpień 1823 - 12 grudzień 1837)
Oberst Georg Franz Pfaff (13 grudzień 1837 - 23 luty 1842)
Oberst Roeder von Diersburg (24 luty 1842 - 15 wrzesień 1845)
Oberst Heinrich Joseph von Weitershausen (16 wrzesień 1845 - 31 grudzień 1852)
Oberstleutnant/Oberst Christian von Bechthold (1 styczeń 1853 - 26 marzec 1859)
Oberst Johann Jakob Weitzel (27 marzec 1859 - 17 październik 1860)
Oberst August von Stockhausen (18 październik 1860 - 9 marzec 1866)
Oberst Ludwig Schenck (10 marzec 1866 - 26 lipiec 1866)
Oberst Johann Christian Bickel (29 lipiec 1866 - 23 styczeń 1867)
Oberst Wilhelm Weber (24 styczeń 1867 - 9 lipiec 1867)
Oberstleutnan/Oberst Ludwig von Lyncker (10 lipiec 1867 - 30 wrzesień 1868)
Oberstleutnant Ludwig Zwenger (20 listopad 1868 - 20 sierpień 1870)
Oberstleutnant Karl von Gründler (7-22 wrzesień 1870)
Oberstleutnant/Oberst Karl von Gründler (23 wrzesień 1870 - 5 luty 1873)
Oberstleutnant Ernst von Tschirschky und Bögendorff (6 luty 1873 - 14 październik 1874)
Oberstleutnant Rudolf Tiehsen (15 październik 1874 - 14 grudzień 1874)
Oberstleutnant/Oberst Rudolf Tiehsen (15 grudzień 1874 - 9 lipiec 1880)
Oberstleutnant/Oberst Julius von Rosen (10 lipiec 1880 - 21 marzec 1886)
Oberst Alexander Johannes (22 marzec 1886 - 15 luty 1889)
Oberst Theodor Kuchenbecker (16 luty 1889 - 15 czerwiec 1891)
? Hugo Langenmayr (16 czerwiec 1891 - 24 marzec 1893)
Oberst Heinrich von Puttkamer (25 marzec 1893 - 19 maj 1896)
Oberst Leo von Weiher (20 maj 1896 - 2 lipiec 1899)
Oberst Rudolph d'Heil (3 lipiec 1899 - 17 grudzień 1901)
Oberst Arthur von Dietlein (18 grudzień 1901 - 19 marzec 1906)
Oberstleutnant/Oberst Friedrich von Böckmann (20 marzec 1906 - 21 marzec 1910)
Oberst Karl von Behr (22 marzec 1910 - 19 maj 1913)
Oberst Richard Münter (20 maj 1913 - 8 listopad 1914)
Oberstleutnant Hellmuth von Maltzahn (9 listopad 1914 - 8 luty 1915)
Oberstleutnant Hugo Semrau (9 luty 1915 - 13 czerwiec 1915)
Major Wilhelm König (14 czerwiec 1915 - 6 październik 1915)
Oberstleutnant Karl Hermann Lockemann (7 październik 1915 - 26 czerwiec 1916)
Oberstleutnant Walther Reinhardt (27 czerwiec 1916 - 19 lipiec 1916)
Oberst Karl von Dunker (20 lipiec 1916 - 29 październik 1916)
Oberstleutnant Bernhard Fabarius (30 październik 1916 - 1 kwiecień 1917)
Oberstleutnant Friedrich von Weyrauch (2 kwiecień 1917 - 19 styczeń 1919)
Oberst Heinrich von Bibra (20 styczeń 1919 - kwiecień 1919)

118. Infanterie-Regiment "Prinz Carl" - 4. Großherzoglich Hessisches).

   Pomnik upamiętniający żołnierzy 118. Pułku Piechoty "Książę Karol" (4. Großherzoglich Hessisches) został zaprojektowany przez berlińskiego rzeźbiarza i architekta Paula Birra. Wykonali go osadzeni w areszcie więźniowie, a uroczyste otwarcie miało miejsce dnia 21 sierpnia 1930 roku. I choć miasto mocno ucierpiało podczas alianckich nalotów, a pod koniec wojny toczyły sie tutaj zacięte walki, to sam monument nie ucierpiał.
    Pomnik przedstawia pięciu żołnierzy w hełmach i płaszczach, którzy w ręku trzymają broń. Jak widzimy, każdy z nich ma głowę skierowana w innym kierunku, co oznacza, że wojna (lub wróg) może się pojawić z każdej strony. Potężne sylwetki żołnierzy ustawione na cokole można zobaczyć na skwerze w centrum miasta.

Fotografie - o ile nie jest to oznaczone inaczej - pochodzą z archiwum autora, 2013 r.