Dawniej i dziś - stół do przeprowadzania eksperymentów w niemieckim obozie koncentracyjnym Natzweiler-Struthof. 1944-2022

   Niemiecki obóz koncentracyjny Natzweiler-Struthof (niem. Konzentrationslager Natzweiler-Struthof) został założony na terenie wcielonej do Rzeszy Alzacji w 1941 roku. Choć jego rozbudowa trwała jeszcze przez kolejne dwa lata, to obóz od pierwszych tygodni funkcjonowania zbierał obfite żniwo wśród więźniów. Przez pierwszy rok, więźniowie tracili życie głównie poprzez katorżniczą pracę związaną z wydobywaniem rzadkiego różowego granitu oraz na obozowych schodach, które zbudowano pomiędzy rzędami baraków na stromej górze. Koszmar miał się jednak dopiero zacząć w 1942 roku, kiedy w obozie trzech nazistowskich sadystycznych lekarzy zaczęło przeprowadzać eksperymenty medyczne na więźniach....

 

   Jesienią 1942 roku z Uniwersytetu Medycznego w Strasburgu do KZ Natzweiler-Struthof przybyło trzech lekarzy - dr. Hirt, dr. Bickenbach i dr. Haagen. Ich miejscem pracy był ostatni barak (na samym dole zbocza) w prawym rzędzie. W budynku tym znajdowało się kilka cel dla więźniów, sala operacyjna z wyłożonym kafelkami stołem zabiegowym, gabinet lekarski i krematorium. Wszystko zostało przemyślane tak, aby stanowiło sprawnie funkcjonujący "mechanizm". Przywożeni specjalnie w tym celu Żydzi i Cyganie z Auschwitz (oraz niektórzy więźniowie z obozu), trafiali do cel w baraku obok sali operacyjnej, czekając aż zostaną doprowadzeni przez strażników na salę operacyjną. Tam zostawali uśmiercani, a po przeprowadzeniu sekcji zwłok, ich ciała trafiały bezpośrednio na drugi koniec korytarza - do pieca krematoryjnego....

   Wielu z tych nieszczęśników - zanim zmarli na stole operacyjnym - poddawanych było okrutnym eksperymentom. Na więźniach przeprowadzano doświadczenia mające na celu zbadanie kilku rodzai szczepionek oraz reakcji ludzkiego organizmu na rozmaite gazy żrące (m. innymi iperyt i fosgen). Wielu więźniów zamordowano poprzez podanie dosercowego zastrzyku z fenolu. Innych rozstrzeliwano, wieszano lub zagazowano. Umieralność wśród ofiar tych doświadczeń była bardzo wysoka, a śmierć - w zależności od dawki - następowała po kilku godzinach lub nawet kilku dniach męczarni! Oto fragment relacji naocznego świadka tych eksperymentów - więźnia, belgijskiego lekarza Georgesa Boogaertsa: "15 czerwca 1944 roku dwóch więźniów, otrzymało wysoką dawkę nie znanej mi substancji na polecenie prof. Bickenbacha. (...). 12 Cyganów zostało przywiezionych do komory gazowej na eksperymenty. (...). Jeden z nich zmarł w straszliwej agonii jeszcze tej samej nocy, trzeci zmarł dwa dni później. (...). Aby móc o tym kiedyś opowiedzieć, jako naoczny świadek, zgodziłem się osobiście przeprowadzić sekcję trzech zmarłych. (...). Sekcja odbyła się w obecności prof. Bickenbacha i innego profesora, którym jak sądzę był dr. Hirt, a także lekarza z Luftwaffe. Zdjęcia ciała zostały zrobione ze wszystkich perspektyw. Śmierć nastąpiła z powodu ostrego obrzęku płuc. Zbadano także mózg, nerki i serce...." 

 

   Wspomniana komora gazowa była użyta jedynie kilkakrotnie w celach doświadczalnych. Podczas tych sadystycznych eksperymentów - na polecenie dr. Augusta Hirta - gromadzono szkielety. Kolekcja szkieletów, pochodziła od starannie wyselekcjonowanych w tym celu 86 Żydów (57 mężczyzn i 29 kobiet z Auschwitz-Birkenau). Po wojnie szkielety trafiły na Uniwersytet w Strasburgu.

   W KZ Natzweiler-Struthof przebywało przez cztery lata w sumie ponad 50 tys. więźniów. Połowa z nich nie przeżyła pobyty w tym okropnym miejscu. Przebywali tutaj więźniowie z Francji, Belgii, Holandii, Norwegii, Niemiec i Polski. Wśród przetrzymywanych byli głównie członkowie ruchu oporu, przestępcy, Romowie, Świadkowie Jehowy i homoseksualiści. Nie brakowało również jeńców radzieckich, alianckich spadochroniarzy oraz młodych mężczyzn z Alzacji i Mozeli, którzy odmówili służby wojskowej w niemieckim Wehrmachcie.

 

   Fotografia archiwalna przestawia amerykańskiego żołnierza z 7. Armii Amerykańskiej i członka francuskiego ruchu oporu, stojących przy stole zabiegowym, na którym dokonywano eksperymentów i sekcji zwłok. Zdjęcie zrobiono 2 grudnia 1944 roku. Foto: National Archives and Records Administration.

   Zdjęcie współczesne zostało wykonane w kwietniu 2022 roku i pochodzi ze zbiorów autora.