Historia odkrywana na nowo: Thingstätte - amfiteatr nazistów na Świętej Górze w Heidelbergu (Badenia-Wirtembergia, Niemcy).

   Historia Thingstätte zaczęła się niedługo po tym, jak naziści doszli do władzy w 1933 roku. To wtedy narodziła się idea wybudowania 1200 takich amfiteatrów, wzorując się na starożytnym greckim teatrze. Nazwa Thing nawiązywała do starogermańskich obrzędów, które w szczególnie ważnych miejscach (ruiny, skały, las o znaczeniu historycznym, itp.) gromadziły duże grupy mężczyzn z poszczególnych plemion. Na takie szczególne miejsce wybrano właśnie Świętą Górę (Heiligenberg), na szczycie której znajdują się ruiny klasztoru Świętego Michała. To tutaj miały odbywać się m. in. wiece narodowosocjalistyczne pod nazwą "Krew i Ziemia" (Blut und Boden), organizowane przez NSDAP i inne podobne organizacje. Przez bardzo krótki czas amfiteatr ten miał również upamiętniać poległych w Wielkiej Wojnie, jednak powstały nieopodal (na innym wzgórzu) cmentarz, przejął tę rolę.
   Amfiteatr zaprojektował niemiecki architekt, wykładowca akademicki z Kalsruhe - Hermann Reinhard Alker (1885-1967). Prace rozpoczęto pod koniec kwietnia 1934 roku, a cały projekt i wykonanie nadzorował sam Albert Speer. Budowę - pomimo wielu problemów, które ją opóźniły - zakończono w czerwcu 1935 roku. Obiekt wybudowano w ramach wolontariatu przez studentów z Heidelberga, wspomaganych profesjonalnymi budowniczymi, a całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł 600.000 niemieckich marek. Pierwotny projekt zakładał 10.300 miejsc siedzących i 20.000 miejsc stojących. Oddany do użytku amfiteatr posiadał jednak tylko 56 rzędów, które dawały mniej miejsc - odpowiednio: 8.000 i 5.000. Oprócz miejsc dla widowni i sceny głównej, pomieszczeń dla aktorów, wybudowano również dwie 6-boczne wieże, w których znajdowały się stanowiska odpowiedzialne za nagłośnienie i oświetlenie obiektu, oraz urządzenie do wciągania flag na liczne maszty.
   Oficjalne otwarcie nastąpiło 22 czerwca 1935 roku i zgromadziło ponad 20.000 ludzi. Taką ilość osób przyciągnął gość honorowy tego wydarzenia - minister propagandy, oświecenia publicznego i informacji Paul Joseph Goebbels (1897-1945). Podczas przemówienia Goebbels wspomniał o wspaniałym stylu jaki zaprezentowano przy budowie amfiteatru, monumentalnym jej wyrazie i nazwał go "narodowym socjalizmem w kamieniu".
   Nazwa tego miejsca zmieniała się kilkakrotnie. Pierwotną nazwę Thingstätte zamieniono na Feierstätte. Zmiany tej dokonał latem 1936 roku burmistrz Heidelberga. Przez kolejne lata amfiteatr nazywano Thingplatz, Freilichtbühne, Heiligenberg-Anlage (okres po zakończeniu II WŚ), aby ostatecznie powrócić do nazwy Thingstätte.
   Od czasu oddania obiektu do użytku, miało odbywać się tutaj kilka ważnych uroczystości rocznie. Niektóre z nich miały szczególne znaczenie, co mogą sugerować ich nazwy, np.: "Droga do Rzeszy", czy "Oratorium pracy". Jeszcze przed wybuchem wojny, obiekt stracił jednak na znaczeniu, na co wpływ miała skuteczność transmisji radiowych. W 1939 roku, Miejski Teatr Heidelberg wystawił tutaj sztukę Friedrich'a Schiller'a "Oblubienica z Messyny". Od roku 1942 amfiteatr przestał być wykorzystywany, a po roku 1945 został na krótko zapomniany. Dopiero rok później stacjonujący w Heidelbergu żołnierze amerykańscy odkrywszy to miejsce, zaczęli organizować na nim koncerty jazzowe. Na owalu zaczęto też organizować oficjalne lub mniej oficjalne spotkania młodzieży i wszelkiego rodzaju imprezy kulturalne. Od lat 80-tych organizowana jest tutaj, 1 maja każdego roku Noc Walpurgi (Walpurgisnacht). Podczas tej nocy, zwanej także nocą zmarłych lub złych duchów, gromadzi się tutaj kilkanaście tysięcy ludzi z pochodniami. Obiekt ten uznany został za zabytek architektury i wraz z całą górą, wzięty pod opiekę założonej w 1973 roku instytucji zwanej Schutzgemeinschaft Heidelberg. Obecnie w lecie regularnie odbywają się tutaj liczne koncerty, czy spektakle operowe. Gośćmi w tym miejscu byli m. in. Placido Domingo, austriacki kompozytor i piosenkarz Udo Jürgens i hiszpańska śpiewaczka operowa Montserrat Caballe.
   W 2016 roku zdecydowano się na wycięcie dużej ilości drzew, aby obiekt nie był tak mocno zacieniony, jak miało to miejsce dotychczas.
   Ciekawostką jest fakt, iż z 1200 zaplanowanych do budowy amfiteatrów, wybudowano tylko 40 (niektóre źródła podają 45). Pierwszy taki został wybudowany w 1934 roku niedaleko Halle, a dwa spośród wszystkich wybudowanych powstały w Polsce: na Górze Świętej Anny w województwie opolskim, oraz w Ośnie Lubuskim nad jeziorem Reczynek.
   Dojazd do amfiteatru nie jest łatwy. Docierając do centrum leżącego obok Heidelberga miasteczka Handschusheim, musimy kierować się wąskimi drogami na wschód w kierunku góry Heiligenberg. Będąc już na wschodnich krańcach miasteczka, dalej poprowadzą nas tablice informacyjne dotyczące ruin klasztoru. Można ewentualnie zapytać mieszkańców o ruiny klasztoru Świętego Michała, lub klasztor Świętego Stephana, które przy okazji również polecam zwiedzić. Dojeżdżając autem na parking przy restauracji, musimy się dalej kierować pod górkę pieszo około 250m. Możemy też z Heidelberga dojechać autobusem, który od 2014 roku, w każdą niedziele i święta, na górę kursuje regularnie.

Kraj: Niemcy
Miejscowość: Handschusheim
Strona internetowa: brak
Współrzędne GPS:
Godziny otwarcia: czynne całą dobę
Wstęp: bezpłatny

Fotografia archiwalna nr. 1: b1.rimg.tw
Fotografia archiwalna nr. 2 i 3: www.ansichtskarten-center.de
Pozostałe fotografie pochodzą z archiwum autora, 2014 r.