Dawniej i dziś - Żołnierze 2. Korpusu Polskiego wkraczają do Bolonii. 1945-2020

    Bitwa o Bolonię - to tak naprawdę szereg operacji wojskowych i walk, poprzedzających ostatni akt, jakim było zajęcie samego miasta. Jednak to właśnie od zdobycia Bolonii, wzięła się ostatecznie nazwa, którą wszyscy kojarzą z wkroczeniem żołnierzy 2. Korpusu Polskiego gen. Andersa do tego zabytkowego miasta.

   Jeszcze kilkanaście godzin przed wyzwoleniem miasta, nie było do końca wiadome, które wojska wkroczą do niego, jako pierwsze. Kiedy wieczorem 20 kwietnia 1945 roku, amerykańscy żołnierze opanowali drogę nr 9 (Strada Statale 9) pomiędzy Modeną a Bolonią, wydawało się, że to właśnie oni wkroczą do Bolonii jako pierwsi. Tym bardziej, że od jej północno-zachodnich granic, dzieliło ich zaledwie 6-7 km. Takie też były zresztą założenia dowódców amerykańskich.

 

   W tym samym niemal czasie, do Bolonii od południowego-wschodu zbliżali się polscy żołnierze. Ze strony polskiej, rozkaz zdobycia zabytkowego miasta, dostał - wydzielony z 3. Brygady Strzelców Karpackich - 9. Batalion. Kilka minut po godzinie szóstej rano - 21 kwietnia 1945 roku - do miasta wkroczyli pierwsi polscy żołnierze, którzy nie napotkali praktycznie żadnego oporu ze strony Niemców. Ci obawiając się okrążenia, zdołali się już wycofać, zostawiając jedynie niewielkie posterunki na rogatkach miasta. Właśnie z jednym z takich posterunków, polscy żołnierze starli się, po czym już bez żadnych problemów podążali w kierunku centrum. Tym samym wyprzedzili o prawie dwie godziny amerykańskich żołnierzy....

   Bolończycy, upewniwszy się, że do miasta wkraczają alianci - początkowo w małych grupach, a po kilku minutach tłumnie - wyszli na ulice świętować. Na budynku ratusza, niemal natychmiast pojawiła się biało-czerwona flaga, a rozradowany tłum wykrzykiwał radośnie: Viva Polonia! Viva liberatori! "Przyszliśmy, jak już widniało. Pierwsze ulice miasta, mieszkańcy patrzyli na nas z okien. Dopiero, kiedy ujrzeli, że to są alianci, a nie Niemcy, z miejsca zebrały się tłumy z kwiatami. (...). Przeszliśmy kawałek, ogarnął nas tłum wiwatujących ludzi" - tak wspominał te chwile ksiądz Rafał Grzondziel, kapelan 9. Batalionu Strzelców.

Później bolońska rada miasta, przyznała polskim żołnierzom okolicznościowe medale z napisem: "Al liberatori che primi entrarono in Bologna 21 Aprile 1945 - per benem erenza" - "Wyzwolicielom, którzy jako pierwsi weszli do Bolonii 21 kwietnia 1945 r. - za zasługi". 9. Batalion Strzelców Karpackich otrzymał miano "bolońskiego", a jego 17 dowódców - otrzymało honorowe obywatelstwo miasta.

 

   Obie fotografie pochodzą ze zbiorów autora - współczesna została wykonana 15 września 2020 r.