wtorek, 23 września 2025

Dawniej i dziś - Ratusz w Soissons (Hauts-de-France, Francja). 1919 - 2020

    Rzadko się zdarza - aby pomimo wielu dramatycznych wydarzeń na przestrzeni wieków - władza polityczna w mieście, zachowała swoją lokalizację przez ponad tysiąc lat. Takim sukcesem może pochwalić się - leżące w departamencie Aisne - francuskie miasto Soissons. Począwszy od zamku hrabiów Soissons, poprzez Palais de l'Intendance, a na obecnym ratuszu - Hôtelu de Ville de Soissons - kończąc. Historia tego miejsca - pomimo tego, że jest burzliwa - świadczy o ewolucji miasta na przestrzeni wieków. Poznajcie niezwykłe losy ratusza w Soissons - XVIII-wiecznej neoklasycystycznej perełki architektonicznej....
     Zanim Palais de l'Intendance (obecnie Hôtel de Ville) został zbudowany, Soissons już od wieków było ważnym strategicznie miastem w regionie. Wiedział o tym m. innymi Henryk IV, który w 1595 roku ustanowił Soissons stolicą prowincji, co stanowiło ważny punkt zwrotny w historii miasta. Wzmocnieniem pozycji elity rządzącej miastem, miało być wybudowanie w latach 1774-1776 imponującego budynku, który miał przejąć od zamku dotychczasową rolę ratusza.
    Palais de l'Intendance (następnie Hôtel de l'Intendance) został wybudowany za sprawą zarządcy Louisa Le Peletiera de Mortefontaine'a (1730-1799), który przybył do Soissons w 1765 roku. Markiz zamieszkał początkowo w kilku połączonych ze sobą domach tuż przy, starym zamku hrabiów Soissons (fr. Château des Comtes de Soissons), jednak czuł się tam niekomfortowo. Dodatkowym faktem było, to, że "rezydencja" nie spełniała wymogów związanych z funkcją, jaką pełnił. A trzeba pamiętać, że funkcje jakie wówczas pełnił - przedstawiciel króla w sprawach policji, wymiaru sprawiedliwości i finansów Generality of Soissons - były jednymi z najważniejszych funkcji w każdym departamencie. Dlatego, już kilka miesięcy od przybycia, zarządził zburzenie w 1772 roku zamku i wybudowanie bardziej funkcjonalnego budynku administracji publicznej i sądownictwa. Nowy lokator nie skąpił pieniędzy na budowę i udekorowanie swojej nowej rezydencji, z czego skrzętnie skorzystał m. innymi rzeźbiarz Pierre Blondeau. To właśnie on wykonał oba piękne frontony. De Mortefontaine uważał, że nowa rezydencja idealnie pasować będzie do monarchistycznego ustroju Francji, jakim był okres Ancien Régime.
 
     Hôtel de l'Intendance został zaprojektowany przez słynnego inżyniera i architekta Jeana-Francois'a Advyé'na (1717-1790), który przez cały okres nadzorował jego budowę. Budynek został wzniesiony w tym samym miejscu, w którym znajdował się zamek, czyli nad brzegiem rzeki Aisne. Wybudowany został z kamienia, w kształcie litery U, co gwarantowało skupienie w jednym miejscu wszystkich najważniejszych instytucji.
    Prace postępowały bardzo sprawnie, ponieważ oddanie do użytku parteru budynku, planowano zakończyć jeszcze przed - zaplanowaną na 1 czerwca 1975 roku - wizytą króla Ludwika XV. Niestety król zmarł przedwcześnie w maju 1774 roku i nie przybył na uroczystości. Na otwarciu rok później, nie było także następcy króla, którego zaprosił sam Louis Le Peletier de Mortefontaine, który swoją funkcję w Soissons pełnił do 1784 roku. To właśnie markiz rozkazał połączyć dziedziniec z pięknym ogrodem, oraz wyposażyć rezydencję w najwyższej jakości meble.
 
    Monumentalna rezydencja de Mortefontaine'a straciła na znaczeniu niedługo po tym, jak ją opuścił. Na szczęście kompleks - w przeciwieństwie do klasztoru żeńskiego - nie uległ zniszczeniu podczas rewolucji francuskiej. Po jej zakończeniu, Soissons przeszło poważne zmiany. W 1791 roku, zostało pozbawione m. innymi funkcji stolicy departamentu, tracąc tym samym ważny status polityczny. Wówczas w części pałacu - oprócz siedziby władz miejscowych - mieściła się szkoła centralna, a następnie prefektura. W 1834 roku miasto wykupiło budynek i przeznaczyło go wyłącznie do pełnienia roli ratusza miejskiego. Wszyscy petenci byli wówczas pod wrażeniem jego wielkości, oraz niezwykłym wyposażeniem.
    Wraz z końcem niemal dwusetnego okresu rozwoju, przyszedł burzliwy czas dla miasta i jego mieszkańców. Hôtel de l'Intendance - jak i całe Soissons - stał się miejscem ważnych wydarzeń militarnych. Podczas 6-dniowej kampanii francuskiej w 1814 roku i dwóch rosyjskich oblężeniach, w ratuszu podejmowano najważniejsze decyzje dotyczące dalszego losu miasta. Podobna sytuacja miała miejsce podczas wojny francusko-pruskiej w latach 1870-1871. Wówczas oblężenie miasta i ostrzał artyleryjski wroga, doprowadził do wielu zniszczeń w mieście. Nieznacznie ucierpiał również główny budynek ratusza, który szybko został naprawiony.
 
    Przez pierwsze trzy lata I wojny światowej, Soissons było jakby pomijane na mapach sztabowych obu walczących stron, co zapobiegło jego zniszczeniu. Dopiero bitwa, którą stoczyły wojska francuskie, amerykańskie, brytyjskie i niemieckie w dniach 18-22 lipca 1918 roku, znacznie zmieniły ten stan. Podczas bitwy ucierpiała znaczna część miasta, w tym również ratusz, którego wnętrza strawił pożar. Krwawa bitwa zmusiła Niemców do odwrotu, co pozwoliło aliantom zająć ostatecznie Soissons w dniu 2 sierpnia 1918 roku. Można było przystąpić do odbudowy najważniejszych budynków w mieście....
 
    Dzisiaj Hôtel de l'Intendance nadal prezentuje się wspaniale. Co prawda w centralnej części na piętrze nie ma już apartamentów, jednak główna bryła zachowała swój pierwotny kształt i układ. Budowla jest doskonałym przykładem architektury neoklasycystycznej, charakteryzująca się surowością fasady. Jego wygląd zewnętrzny i wewnętrzny, do dzisiaj postrzegany jest, jako prawdziwy symbol władzy królewskiej. Niezwykłe fasady i dachy, dziedziniec (choć już bez fontanny przed wejściem) oraz piękny ogród, nadają temu budynkowi naprawdę niezwykłego uroku.
    Jednak prawdziwy kunszt stereotomii, kryją wnętrza Hôtelu de l'Intendance. Budynek słynie z architektonicznej surowości, kontrastującej z niezwykłym kunsztem piwnic i jakością wyposażenia wnętrz. Jego najniższa kondygnacja, wykorzystywana niegdyś, jako doskonale wyposażone kuchnie i spiżarnie, kryją niezwykłe i różnorodne kamienne sklepienia. Imponujące są również pomieszczenia reprezentacyjne na parterze. Salon zimowy, jadalnia, czy przedpokoje zachowały swoją oryginalną stolarkę oraz część wyposażenia. W dużym salonie zaobserwować możemy przede wszystkim mądrze zaprojektowanymi suterenami oraz wewnętrznymi okiennicami. Jadalnia, to przede wszystkim dwa oryginalne malowane, ołowiane wazony, z których jeden służy, jako fontanna, oraz marmurowe dzieła sztuki. W pawilonie prawego skrzydła możemy podziwiać okazałe schody z kutą żelazną balustradą, a w przedsionku piec gliniany, wspomniany w inwentarzu z 1790 roku.
    Obecnie piwnice - w których wówczas mieściły się kuchnie, piece do wypieku pieczywa i wyrobów cukierniczych, rożen, spiżarnia, szklarnia, drewutnie oraz łazienki - zajmowane są przez restaurację administracyjną ratusza.
    Architektura budynku, a także jego cenne dziedzictwo ruchome, doprowadziło do wpisania go 26 stycznia 2007 roku na listę zabytków o szczególnej wartości historycznej.
 
    Oba zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora. Współczesne wykonane zostało w lipcu 2020 roku. Archiwalna fotografia przedstawia front Hôtelu de l'Intendance w 1919 roku. Na zdjęciu doskonale widoczne są zniszczenia od ostrzału artyleryjskiego, ślady po pożarze, oraz okazała fontanna przed wejściem do budynku.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz