Czołg średni Sherman M4A1 (76) W „Amboy” - pomnik w belgijskim miasteczku La Roche-en-Ardenne.

    Niemiecka ofensywa w Ardenach w grudniu 1944 roku, siała spustoszenie nie tylko w szeregach amerykańskich jednostkach, ale również wśród mieszkańców wielu miejscowości. Niektóre z nich - chociażby Bastogne, Hotton, Manhay, Houffalize czy La Roche-en-Ardenne - znalazły się w samym centrum krwawych walk, które toczone były zimą na przełomie 1944/1945 roku. Ich obrona lub późniejsze wyzwolenie z rąk niemieckich żołnierzy, przypłacono życiem wielu cywilów i alianckich żołnierzy. Nic zatem dziwnego, że po zakończonych walkach, jedni i drudzy chcieli w jakiś szczególny sposób upamiętnić te dramatyczne wydarzenia i heroizm ludzi biorących w nich udział. W każdej miejscowości, zaczęto tworzyć swego rodzaju "miejsca pamięci", które przypominają o wydarzeniach z ostatnich miesięcy wojny. Co ciekawe, są też takie miejsca, gdzie pomników lub tablic upamiętniających znajduje się kilka. Tak jest np. w La Roche-en-Ardenne, którego mieszkańcy na przełomie ośmiu dekad, upamiętnili krwawe wydarzenia kilkoma tablicami i.... aż trzema pojazdami pancernymi.

Cmentarz Wojenny w Hotton (ang. Hotton War Cemetery) - Hotton, Belgia

    Brytyjskie Siły Ekspedycyjne brały czynny udział w walkach na terytorium Belgii przez cały okres wojny. Ich udział zaczął się już kilka dni po niemieckiej inwazji na ten kraj w maju 1940 roku. Podczas tych walk poległo wielu żołnierzy z Wielkiej Brytanii, Kanady, Australii i Nowej Zelandii. Przez kolejne lata wielu lotników z tych krajów zostało zestrzelonych przez niemieckich pilotów i artylerie przeciwlotniczą, lub też rozbiło się podczas nalotów na cele strategiczne w III Rzeszy i krajach okupowanych. Taka sytuacja trwała aż do września 1944 roku, kiedy to po raz kolejny żołnierze Sił Wspólnoty Narodów postawili nogę na belgijskiej ziemi, biorąc udział w wyzwalaniu kolejnych miejscowości. Choć brytyjscy żołnierze przebywali na terytorium Belgii niemal do końca wojny, to ostatnie duże straty poniosły one na przełomie grudnia 1944 i stycznia 1945 roku, podczas niemieckiej ofensywy w Ardenach. Ich marsz ku III Rzeszy rozpoczął się od walk o niewielkie miasteczko Hotton, gdzie ostatecznie utworzono Cmentarz Wojenny Wspólnoty Brytyjskiej....

Dawniej i dziś - Wyzwolenie przez aliantów miejscowości La Roche-en-Ardenne (Belgia). 1945-2022

    Niemiecka ofensywa w Ardenach rozpoczęła się 16 grudnia 1944 roku, a już dwa dni później - w nocy z 18 na 19 grudnia - w belgijskim miasteczku La Roche-en-Ardenne, mieszkańcy zaobserwowali pierwsze ruchy wojsk. Byli to amerykańscy żołnierze, którzy mieli za zadanie bronić miasta i spowolnić lub zatrzymać marsz niemieckich dywizji pancernych, gdyby udało im się przejechać przez słabo bronione mosty na rzece Ourthe. Dowodzący jednostkami odwodowymi generał-major Troy Houston Middleton, wysłał na południe od miasteczka niewielkie siły, które stanowiły pojedyncze jednostki przeciwlotnicze, zaopatrzenia i saperów wspierane przez kilka niszczycieli czołgów. Do La Roche-en-Ardenne wysłano natomiast jednostki tyłowe przypisane do 7. Dywizji Pancernej, które miały blokować nacierającym Niemcom, zbiegające się od zachodu i południa drogi. Pozostałe niewielkie mieszane jednostki, miały utworzyć punkty obronne na wszystkich strategicznych drogach, skrzyżowaniach, mostach i wioskach pomiędzy La Roche-en-Ardenne a Bastogne. Wydawało się - choć siły obronne były niewielkie - że cały teren został szczelnie obsadzony i uda się spowolnić niemieckie jednostki pancerne. Niestety dla obrońców, Niemcy wykorzystały jedyną lukę w szeregach obrońców i przedarli się w kierunku miasteczka....