Muzeum Szkła i Biżuterii (cz. Muzeum skla a bižuterie) - Jabloniec nad Nisou (Czechy)

    Podczas naszych podróży, często mijamy takie miejsca, które z różnych przyczyn nie są umieszczane na naszej liście priorytetów do zobaczenia. Najczęściej - z oczywistych względów - są to czas i finanse. Nie zawsze mamy czas, aby zatrzymać się w każdym z mijanych miejsc, bo jest ich po prostu zbyt wiele, a nawet jeśli już wygospodarujemy kilka godzin, to sądzimy, że to, czy inne miejsce nie jest warte swojej ceny. Jak wiele razy się myliliśmy, tego oczywiście nie wiemy. Wiemy jednak - widząc z pozoru nieatrakcyjne miejsce z zewnątrz - że są takie, które po wejściu mogą nas pozytywnie zaskoczyć. Niewiele brakowało, abyśmy jedno z takich miejsc pominęli podczas ostatniej naszej wyprawy Czech. Mam tutaj na myśli Muzeum Szkła i Biżuterii w Jabloncu nad Nysą Łużycką, które polecamy każdemu, kto ma w planach odwiedzić ten kraj.

Szklana przybudówka w kształcie kryształu, który symbolizuje szlifowany kamień jubilerski (Fot. zbiory autora).

    Muzeum Szkła i Biżuterii powstało w zabytkowym budynku, który sam w sobie jest niezwykle interesujący. Wybudowany w latach 1903-1904 roku secesyjny gmach, został zaprojektowany przez wybitnego miejscowego architekta i budowniczego Emiliana Herbiga, na zlecenie niemieckiej firmy eksportowej Zimmer & Schmidt. Niedługo potem - w kilku pomieszczeniach - postanowiono utworzyć muzeum wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. Pierwszym krokiem było przeniesienie zbiorów, które znajdowały się od 1871 roku w leśnym dworku szlacheckiego rodu Desfours-Walderode w miejscowości Smržovka. Stało się to za sprawą wybitnego historyka regionalnego i przewodniczącego Komisji Muzealnej Związku Rzemieślniczego Karla Richarda Fischera (1871-1934), którego do dzisiaj nazywa się prawdziwą osobowością renesansu. Nauczyciel i miłośnik sztuki, czynnie uczestniczył w tworzeniu i rozbudowie miejskiego muzeum w Jabloncu nad Nysą w latach 1904-1911. Jako wybitny znawca szklarstwa, za swoje zasługi został w 1908 roku mianowany konserwatorem zabytków w mieście i osobą odpowiedzialną za funkcjonowanie muzeum i jego rozbudowę. Ta miała miejsce w latach 1922-1923, kiedy to dobudowano prawe skrzydło.

Wystawa szkła i biżuterii zorganizowana z okazji 60. rocznicy założenia Związku Rzemieślniczego w 1926 r. (Fot. www.msb-jablonec.cz).

Zdjęcie części ekspozycji poświęconej branży jubilerskiej, ok. 1965 r. (Fot. www.msb-jablonec.cz).

    W międzyczasie (w 1911 roku) budynek został zakupiony przez Czeskie Towarzystwo Oświaty i Wspomagania Przemysłu. w 1911 roku. Początkowo ekspozycja - którą stanowiły wyroby rzemiosła artystycznego - rozrastała się nieznacznie, a jej kolekcja zaczęła się znacznie zwiększać dopiero po II wojnie światowej. Wtedy też zmieniono nazwę na Muzeum Przemysłu Artystycznego, które od 1953 roku funkcjonowało, jako oddział Narodowego Muzeum Techniki w Pradze. Budynek główny muzeum - jako przykład architektury secesyjnej - został wpisany w 1958 roku na listę zabytków chronionych przez państwo. Pomimo tego w 1964 roku przeszedł kolejną większą modyfikację, według projektu miejscowego architekta Karela Pelanta. W 1961 roku placówka przeszła pod zarząd Okręgowego Komitetu Narodowego w Jabloncu nad Nysą, które specjalizowało się w historii szkła i biżuterii. Efektem tej przemiany była kolejna zmiana nazwy - Muzeum Szkła i Biżuterii Sztucznej. W tym samym roku muzeum uzyskało wyłączność krajową w zakresie biżuterii sztucznej, oraz wyłączność regionalną w zakresie szkła, którą zmieniono na krajową w 1977 roku. W latach 2002-2004 przeprowadzono generalną przebudowę budynku, a placówka stała się instytucją państwową. W 2020 roku ukończono szklaną przybudówkę w kształcie kryształu, który według założenia ma symbolizować szlifowany kamień jubilerski. Jego wygląd wyłoniony został podczas konkursu architektonicznego, zorganizowanego w 2014 roku. Zwycięzcą została firma Hlaváček-Architekt Praha, której projekt - według jurorów - najlepiej symbolizował ideę powstania muzeum.

Fragment ekspozycji muzeum w 1965 roku (Fot. www.msb-jablonec.cz).

Jedna z gablot w której prezentowane są naszyjniki, kolczyki, bransoletki, itp. (Fot. zbiory autora).

    Według Muzeum Szkła i Biżuterii w Jabloncu nad Nisou, jest jedynym tego typu muzeum na świecie. Placówka w niezwykły sposób łączy w sobie dziedziny szkła i biżuterii. Prezentuje jedną z najbardziej wyjątkowych kolekcji biżuterii w Europie i największy zbiór szklanych ozdób w Republice Czeskiej. To tutaj zobaczyć można fantastyczną kolekcję biżuterii kostiumowej wykonanej ze wszystkich dostępnych materiałów i technologii oraz największą na świecie publiczną kolekcję szklanych ozdób bożonarodzeniowych. Ekspozycje obejmują nie tylko niezwykłe zbiory, ale również historię i sposób ich wykonania. Pośród niemal 12 milionów unikatowych przedmiotów, znajdziemy tutaj wyroby współczesne oraz takie, które wykonano w poprzednich wiekach.

W muzeum szkła dominuje pomysłowość i kolor.... (Fot. zbiory autora).

W muzeum można zobaczyć niezwykłą precyzję wykonania tych malutkich przedmiotów (Fot. zbiory autora).

Jedna z gablot prezentująca szklane naczynia z różnych epok (Fot. zbiory autora).

Warto zwrócić uwagę na ciekawe obrazy prezentowane na szklanych naczyniach (Fot. zbiory autora).

Ilość ręcznie wykonanej biżuterii prezentowanej w muzeum jest bardzo duża (Fot. zbiory autora).

W muzeum można też zobaczyć różne przyrządy (Fot. zbiory autora).

    Większość przedmiotów można zobaczyć na - prezentowanych przez cały rok - stałych wystawach: Niekończąca się historia Bijoux, Magiczny Ogród (czeskie szkło siedmiu wieków), Świat cudów (ozdoby świąteczne, ponad 15. tys. eksponatów), czy Odwieczna tęsknota za pięknem (pokaz biżuterii trzech tysiącleci). Oprócz tego w budynku wystawiane są ekspozycje czasowe, które ukazuje zwiedzającym unikalne zbiory szklanej i metalowej biżuterii, guzików, przeróżnych dodatków odzieżowych, historycznego i współczesnego szkła w postaci naczyń, kieliszków, żyrandoli, pucharów, luster, oraz monet, medali i plakietek okolicznościowych. W sezonie letnim, można też podziwiać ekspozycję o nazwie Sklářská, dotyczącą osady Kristiánov. Jest to jedna z najważniejszych osad szklarskich w Górach Izerskich, która miała duży wpływ na rozwój wyrobów ze szkła w regionie.

    Na powierzchni 380 m2 można znaleźć wiele interesujących eksponatów. Na mnie największe wrażenie zrobiła kolekcja monet okolicznościowych, które przedstawiają najważniejsze wydarzenia i postacie historyczne kraju. Wśród monet można zauważyć te z sylwetkami najpopularniejszych czeskich piłkarzy (Pavla Nedvěda i Jana Kollera), asów lotnictwa II wojny światowej (Josef František i Alois Vašátko), czy postacie z bajek (Rumcajs, Cypisek). Oprócz tego ciekawe było XVIII-wieczne lustro weneckie oraz austriacki orzeł z 1906 roku.

Niezwykły austriacki orzeł z 1906 roku. (Fot. zbiory autora).

Medal okolicznościowy. Praca absolwencka Pavla Hendrycha, 2013 r. (Fot. zbiory autora).

    Muzeum podzielone jest na dwie części wystawowe : biżuteria (I piętro) i szkło (II piętro). Oprócz tego w budynku znajduje się pracownia, gdzie odbywają się przeróżne warsztaty i sklep z pamiątkami i przekąskami. Przed kasami znajduje się także szatnia z szafkami, gdzie można zostawić np. swoja garderobę wierzchnią.

    Budynek dostosowany jest dla osób niepełnosprawnych.

Wieniec pogrzebowy wykonany z tysięcy koralików (Fot. zbiory autora).

Puchary wykonane dla zwycięzców Tour de France w 2015 r.

Szklany lew wykonany w 1973 r. (Fot. zbiory autora).

Szklana Nimfa, projekt Jaroslav Brychta, 1933 r. (Fot. zbiory autora).

Medale wykonane na MŚ IIHF w hokeju, Praga 2015 r. (Fot. zbiory autora).

Pięknie zdobiona korona wykonana na początku XIX wieku (Fot. zbiory autora).

Moja ocena: 7/10

Kraj: Republika Czeska

Miejscowość: Jabloniec nad Nisou

Strona internetowa: www.msb-jablonec.cz

Godziny otwarcia:

od wtorku do niedzieli: 10:00 - 17:00

w poniedziałek muzeum jest nieczynne

Wstęp:

 160 Kč (dorośli), 110 Kč (osoby powyżej 65 lat), 50 Kč (dzieci i studenci w wieku 7-26 lat), dzieci do 6 lat wchodzą za darmo. Istnieją także inne opcje (bilety rodzinne, weterani, itp.), które warto sprawdzić przed wyjazdem na stronie muzeum.

Parking: płatny

    Wszystkie zdjęcia (o ile nie zostało to oznaczone inaczej) pochodzą ze zbiorów autora, współczesne wykonano w listopadzie 2024 r.

Mapa dojazdu: