Muzeum Pamięci Bitwy pod Verdun (fr. Memorial de Verdun) - Fleury-devant-Douaumont (Meuse)

   Muzeum Pamięci Bitwy pod Verdun (fr. Memorial de Verdun) jest jednym z ważniejszych placówek tego typu w Europie, które poświęcone jest I wojnie światowej. To miejsce, który każdy, kto interesuje się I wojną światową (ale nie tylko) powinien zobaczyć.

Muzeum Pamięci Bitwy pod Verdun (fr. Memorial de Verdun) w Fleury-devant-Douaumont.

   Muzeum Pamięci Bitwy pod Verdun zostało otwarte 17 września 1967 roku z inicjatywy Maurice'a Genevoix'a - znanego francuskiego pisarza i byłego żołnierza I wojny światowej, który został ciężko ranny w kwietniu 1915 roku. Prezydent Francuskiego Narodowego Komitetu Pamięci o Verdun (fr. Comite National du Souvenir de Verdun) podjął starania dotyczące budowy tej placówki już w 1960 roku. Inicjatywa zakończyła się sukcesem dzięki wsparciu rządu francuskiego, weteranów i władz samorządowych wszystkich francuskich prowincji.
   Muzeum znajduje się w samym centrum rejonu, gdzie toczyła się - trwająca przez wiele miesięcy 1916 roku - bitwa pod Verdun. Corocznie odwiedza je kilkanaście tysięcy turystów. Po ponad czterdziestu pięciu latach - w 2013 roku - budynek wymagał generalnego remontu, podczas którego przeprojektowano go w taki sposób, aby bardziej zainteresować odwiedzające go młode pokolenie. W placówce znajduje się obecnie ponad 2 tysiące eksponatów dotyczących tej jednej z najkrwawszych bitew tamtego okresu i czterech lat trwającej wojny. Dzisiaj 3-kondygnacyjny, nowoczesny budynek kryje w sobie obraz brutalności, jaka charakteryzuje tą (i nie tylko tą) bitwę. Projekt dostosowania placówki obejmował także okoliczne lasy, które obecnie tworzą spójną całość z placówką. Utworzono szereg szlaków pieszych prowadzących do najważniejszych punktów w pobliżu muzeum - okoliczne forty, schrony, pomniki, czy widoczne na każdym kroku leje po ostrzale artyleryjskim. Całe przedsięwzięcie trwało 3 lata, a ponowne otwarcie placówki miało miejsce w setną rocznice rozpoczęcia bitwy pod Verdun - 21 lutego 2016 roku.

Niemiecka maska przeciwgazowa Gummimaske zum Schutz vor Giftgas 1916.

   Przechadzając się po kolejnych pomieszczeniach muzeum, można wysłuchać wspomnień żołnierzy (francuskich i niemieckich) z tamtego okresu, zobaczyć wiele niepublikowanych zdjęć i kronik filmowych. Już po kilkunastu krokach na poziomie pierwszym odejmie Wam mowę.... szklana podłoga, która obrazuje pełen dramaturgi obraz pola bitwy z 1916 roku robi niesamowite wrażenie i "towarzyszy" nam przez prawie cały czas, ukazując coraz to inne frontowe przedmioty w "błotnistej mazi". W gablotach możemy obejrzeć mundury, różnego rodzaju nakrycia głowy, broń osobistą walczących żołnierzy, moździerze, lunety obserwacyjne, amunicję używaną na polu walki, pojazdy używane w zaprzęgach, armaty, kilka samochodów, oraz rzeczy osobiste żołnierzy, z których sporą część sami wykonali na froncie podczas odpoczynku.

Przeszklona podłoga prezentuje pole walki pod Verdun z 1916 roku.

Granaty ręczne używane przez walczących żołnierzy podczas I wojny światowej.

   Drugi poziom to m. innymi samoloty i ich uzbrojenie, wyposażenie stanowisk dowodzenia, wyposażenie szpitali polowych, sanitariuszy i lekarzy, którzy ratowali w nich rannych, a nawet gablota z .... wykonanymi z drewna i skóry protezami nóg i rąk. Tutaj też możemy podziwiać rekonstrukcję obrazującą fragment pola bitwy spod Verdun - okopy, zasieki z drutu kolczastego, leje po pociskach artyleryjskich i bombach lotniczych. Zobaczymy także makietę - znajdującego się w pobliżu muzeum - Fortu Douaumont.

Fragment wielkiej gabloty z orderami wielu żołnierzy.

Ordery należące do francuskiego żołnierza Fernanda Heberta.

Dioramy w muzeum dopracowane są w największych szczegółach.

   Trzeci poziom - oddany do użytku w 2015 roku - to połączenie kolejnych interesujących pomieszczeń z przedmiotami ze sporym, przeszklonym tarasem widokowym, który obrazuje okalający budynek krajobraz. Tutaj znajdują się również wystawy czasowe, centrum pedagogiczne i dokumentacyjne, oraz miejsce, gdzie można odpocząć i coś zjeść. A dosłownie kilka kroków dalej, znajduje się tzw. Święta Droga (fr. La Voie Sacree), która służyła francuskim żołnierzom, jako jedyny trakt do dostarczania broni i amunicji.
   Schodząc schodami z najwyższego poziomu możemy teraz spokojnie skierować się do niewielkiego sklepiku, gdzie dostępne są książki tematyczne, oraz liczne ilustrowane przewodniki. Obok znajduje się jeszcze sala kinowa, gdzie prezentowane są kroniki dokumentalne dotyczące bitwy oraz ogółem I wojny światowej.

Duże wrażenie robi gablota wypełniona protezami.

Oryginalny krzyż z mogiły niemieckiego muszkietera F. Greweniga.

Przedmioty należące do francuskiego kapitana Gastona Tisona służącego w 151. Regimencie Piechoty.

  

   Z całej gamy wspaniałych eksponatów zaprezentowanych w muzeum, udało mi się wychwycić kilkanaście takich, które chciałbym tutaj wyszczególnić:

Niemiecki pistolet maszynowy MP 18 (niem. Maschinenpistole 18).

- niemiecki pistolet maszynowy MP 18 (niem. Maschinenpistole 18)
- kuchenka do gotowania marki "Hindenburg" (niem. Kocher der Marke Hindenburg)

Niemiecki hełm skórzany pikelhauba Model 1915 (niem. Pikelhaube).

- niemiecki hełm skórzany pikelhauba Model 1915 (niem. Pikelhaube) należący do artylerzysty z 4. Pułku Artylerii Polowej Wielkiego Księstwa Badenii nr. 66 (niem. 4. Badisches Feld-Artillerie-Regiment nr. 66)

Przestrzelony francuski hełm stalowy "Adrian" wzór 1915 należący do Edmonda Chauvina.

- przestrzelony francuski hełm stalowy "Adrian" wzór 1915 należący do Edmonda Chauvina. Jako 17-latek Edmond zgłosił się do wojska na ochotnika w 1914 roku
- niemiecka lekka haubica polowa 105 mm wzór 1916 (niem. 10,5 cm Leichte Feldhaubitze 16)
- lotniczy karabin maszynowy chłodzony powietrzem Maxim wz. 08 (niem. Luftgekühlt Maschinengewehr 08/15 Spandau)

Hełm M1917 noszony przez żołnierzy amerykańskiej 77. Dywizji Piechoty.

- hełm M1917 noszony przez żołnierzy amerykańskiej 77. Dywizji Piechoty walczącego podczas ofensywy jesiennej 1918 roku z namalowaną statuą wolności - godłem dywizji (kopia brytyjskiego stalowego hełmu Mk. 1 tzw. hełmu Brodiego)

Francuski hełm "Adrian" oznaczony przez armię amerykańską jako M1915 używany przez amerykańskich żołnierzy medycznych służb polowych.

- francuski hełm "Adrian" oznaczony przez armię amerykańską jako M1915 używany przez amerykańskich żołnierzy medycznych służb polowych
- francuska armata polowa 75 mm wzór 1897 (fr. Canon de 75 mle 1897) transportowana w zaprzęgu konnym
- francuski samochód ciężarowy Berliet CBA Lorry wersja 1913 
- niemiecka maska przeciwgazowa model 1916 (niem. Gummimaske zum Schutz vor Giftgas 1916)

Francuski samochód ciężarowy Berliet CBA Lorry wersja 1913.

Francuska armata polowa 75 mm wzór 1897 (fr. Canon de 75 mle 1897).

Niemiecka lekka haubica polowa 105 mm wzór 1916 (niem. 10,5 cm Leichte Feldhaubitze 16).

Kuchenka do gotowania marki "Hindenburg" (niem. Kocher der Marke Hindenburg).

Lotniczy karabin maszynowy chłodzony powietrzem Luftgekühlt Maschinengewehr 08/15 Spandau.

   Bardziej szczegółowych opisów znajdujących się w muzeum eksponatów Wam nie przedstawię. Powód jest jeden - to miejsce musicie po prostu koniecznie odwiedzić i zobaczyć to na własne oczy! Ja spędziłem tam jakieś cztery godziny i jeszcze mi było mało.... 

Moja ocena: 10/10

Kraj: Francja (Meuse)
Miejscowość: Fleury-devant-Douaumont
Strona internetowa: www.memorial-verdun.fr
Godziny otwarcia:
od listopada do marca: 9:30 - 17:00 (sobota i niedziela do 19:00)
od kwietnia do listopada: 9:30 - 19:00
Wstęp: 11€ (dorośli), 7€ (studenci, służby mundurowe, młodzież do 18 lat), 25€ bilet rodzinny (2 dorosłych + 2 dzieci do 18 lat)
Parking: bezpłatny

Wszystkie zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora, sierpień 2018 r.

Mapa dojazdu: