Pomnik żołnierzy armii radzieckiej poległych w walkach o wyzwolenie powiatu żarskiego - Żary (woj. Lubuskie).

   Pomnik żołnierzy armii radzieckiej poległych w walkach o wyzwolenie powiatu żarskiego znajduje się na cmentarzu żołnierzy armii radzieckiej w Żarach tuż obok Szpitala Wojskowego. Choć pomnik poświęcony jest wszystkim żołnierzom radzieckim walczącym w tym rejonie, to najprawdopodobniej chodzi tutaj przede wszystkim o żołnierzy 10. Korpusu Pancernego Armii Czerwonej. Głownie są to żołnierze 61. Brygady Pancernej z 10. Korpusu Pancernego dowodzonej przez dowódcę 4. Armii Pancernej - generała pułku Dmitrija Leluszenko. 10. Korpus Pancerny - wraz z innymi jednostkami - brał udział w operacji Dolnośląskiej. Zadaniem korpusu dowodzonego przez Leluszenkę było zdobycie Żar. Zmyliwszy przeciwnika, żołnierze radzieccy uderzyli głównymi siłami na miasto od północy od strony miejscowości Złotnik i Lubomyśl. Napotkany opór stawiali m. innymi żołnierze 500. Batalionu Pionierów Pancernych i 500. Batalionu Łączności Korpusu Pancernego wchodzącymi w skład Korpusu Pancernego "Grossdeutschland" dowodzonego przez generała wojsk pancernych Dietricha von Sauckena. Wspomagały ich niewielkie siły Brygady Policyjnej "Wirth" oraz niektórzy mężczyźni tworzący oddział Volkssturmu a w końcowej fazie operacji także niemiecka Dywizja Grenadierów Pancernych "Brandenburg".

Za pomnikiem znajduje się zbiorowa mogiła i pojedyncze groby radzieckich żołnierzy - w sumie 701 poległych.

   Kilka lat po tych wydarzeniach - przed uroczystościami związanymi z 50. rocznicą rewolucji październikowej - na cmentarzu w miejscu centralnym postanowiono wybudować wspomniany w tytule pomnik. Na frontowej płycie pomnika widnieją sylwetki trzech uzbrojonych żołnierzy radzieckich, natomiast z tyłu znajdują się nazwy wyzwolonych większych miast i wygranych bitew - Moskwa, Stalingrad, Kursk, Warszawa, Wrocław, Głogów, Żary i Berlin. Nad wszystkim czuwa symbol komunistyczny spopularyzowany po rewolucji październikowej - wielka 5-ramienna gwiazda.

Zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora, maj 2019 r.