Muzeum Pancerne "Wschód" (dk. Panzermuseum East) - Slagelse, Dania

    Po II wojnie światowej, napięcia pomiędzy dwoma wielkimi mocarstwami - Stanami Zjednoczonymi Ameryki i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich - zaczęły oficjalnie przybierać na sile. Rozpoczął się bezprecedensowy okres rywalizacji militarnej, ideologicznej, politycznej i gospodarczej. Obie potęgi skupiły się na prześcignięciu swojego rywala we wszystkich możliwych obszarach. USA i ZSRR - "nakręcając wzajemnie spiralę" rywalizacji - doprowadziły do tego, że trwające formalnie od 1947 roku "starcie gigantów" w każdej chwili mogło przerodzić się w kolejny globalny konflikt zbrojny. Z każdym kolejnym rokiem zimna wojna - jak został nazwany ten okres - stawała się coraz gorętsza....

Czołg średni T-34-85 wyprodukowany w 1944 roku, który brał udział w walkach na Pomorzu.

    W trakcie zimnej wojny, niebywałego pędu nabrał wyścig zbrojeń obu imperiów. Po obu stronach zaczęły powstawać coraz to bardziej zaawansowane rodzaje broni lądowej, morskiej i powietrznej. Oba bloki prześcigały się w jakości i ilości budowanych rakiet, czołgów, pojazdów gąsienicowych i kołowych, okrętów nawodnych i podwodnych oraz przeróżnych statków powietrznych....

    W 1991 roku okres zimnej wojny - na szczęście bez globalnego starcia militarnego - zakończył się. Po obu stronach pozostały masy - w dużej mierze - przestarzałego już sprzętu. To właśnie dawne uzbrojenie obu potęg, stanowi dzisiaj atrakcję wielu placówek muzealnych. W całej Europie powstały spore kolekcje - zwłaszcza sprzętu poradzieckiego - który dzisiaj podziwiają młode pokolenia. Tutaj pole do popisu mają zwłaszcza kraje zachodnie, które od 1949 roku należały do NATO i nie miały bezpośredniej styczności z radzieckim uzbrojeniem.

    Jednym z takich miejsc jest Panzermuseum East w Danii, które zebrało - głównie dzięki kontaktom z polskimi i czeskimi muzeami - dosyć pokaźną kolekcję. Jest to największe prywatne Muzeum Pancerne we Wschodniej Skandynawii.

    W halach o łącznej powierzchni 4.500 m2 placówka prezentuje niesamowity zbiór pojazdów z całego okresu Zimnej wojny - poczynając od 1950 roku. Znajdziecie tutaj czołgi, artylerię samobieżną i holowaną, bojowe wozy piechoty, transportery opancerzone, systemy rakietowe ziemia-powietrze, mobilne szpitale polowe, ciężarówki, motocykle, systemy przeciwpożarowe i łączności radiowej, a także umundurowanie, wyposażenie żołnierzy oraz odznaczenia. Pomiędzy pojazdami ustawionych jest ponad 100 manekinów, mnóstwo mniejszych przedmiotów, monitory na których można obejrzeć filmy propagandowe z okresu zimnej wojny, a w stojącym na zewnątrz samolocie można obejrzeć m. innymi: serial "Czterej pancerni i pies"👌. Właśnie na placu, muzeum prezentuje śmigłowce i samoloty, które można szczegółowo obejrzeć z zewnątrz i wewnątrz. Co ciekawe, identyczny sprzęt, jaki znajduje się w duńskim muzeum, jest obecnie - mniej lub bardziej skutecznie - wykorzystywany przez Rosję i Ukrainę na wojnie....

W samolocie pasażerskim Rombac 1-11 można zobaczyć "Gustlika i resztę załogi Rudego".

    To nie koniec atrakcji, bowiem nieco dalej - w przylegającym do muzeum terenie - wybudowano sieć okopów i fortyfikacji. To miejsce cieszy przede wszystkim młodszych gości, ponieważ cały teren udostępniono dzieciom, które mogą spróbować swoich sił w pokonywaniu przeróżnych przeszkód terenowych. Całość można też zwiedzić z pozycji pasażera bocznego wózka zabytkowego motocykla. Natomiast Ci, którzy przyszli tutaj w towarzystwie pasjonatów militariów, ale nie mają ochoty zwiedzać, muzeum także zadbało - można bowiem urządzić sobie piknik w plenerze, lub skorzystać z tamtejszej kawiarni.

    Na koniec każdy zwiedzający może obejrzeć i zakupić mnóstwo interesujących pamiątek w tamtejszym sklepie. Wybór jest naprawdę bardzo duży i różnorodny.

Samochód ciężarowy ZiŁ-130 z zamontowanym nawigacyjnym reflektorem lotniskowym APM-90.

     

Wśród świetnie odrestaurowanych i ustawionych pojazdów można zobaczyć m. innymi:

 

- radziecki bojowy wóz piechoty BMP-1, który "wita gości" przed wejściem do muzeum (drugi egzemplarz - czechosłowacki OT-90 - znajduje się w jednej z hal)

- udoskonalona wersja opancerzonego samochodu rozpoznawczego BRDM-2-RKhB, który posiada specjalistyczne wyposażenie, m. innymi licznik Geigera DP-5B

- opancerzony pojazd rozpoznawczy BRDM-2-9P133 "Malyutka" z ulepszoną wersją celowania i systemem naprowadzania

- podstawowa wersja pojazdu rozpoznawczego BRDM-2, która trafiła do muzeum z Polski

- czechosłowackie samobieżne działo przeciwlotnicze Praga PLDvK vz. 53/59 "Jesterka" (pl. "Jaszczurka") z podwójnym działkiem przeciwlotniczym kal. 30 mm

- czechosłowacka samobieżna kołowa armatohaubica 152 mm DANA VZor 77 wyprodukowana w zakładach Konštrukcie Trenčin w Trenczynie

- radziecka stacja na podwoziu gąsienicowym do prowadzenia rozpoznania naziemnych oraz nawodnych celów stałych ruchomych SNAR-10 (1RŁ232)

- radziecki pływający czołg lekki PT-76B, których w latach 1959-1976 wyprodukowano 1143 egzemplarze

- radziecka samobieżna haubica (działo) 122 mm 2S1 "Gvozdika" (pl. "Goździk") produkowana także w Polsce w zakładach Huta Stalowa Wola

- wyprodukowany w czechosłowackich zakładach ZTS Martin (Závody ťažkého strojárstva - obecnie Słowacja) czołg średni T-72M1 z wielowarstwowym pancerzem czołowym i elektromechanicznym zespołem automatycznego ładowania armaty

- radziecki kołowy transporter opancerzony w wersji wozu bojowego BTR-60PU-12

- radziecki system rakiet ziemia-powietrze 2K11 "Krug" (pl. "Okrąg") przeznaczony do niszczenia celów na średnim i dużym pułapie - powyżej pułapu zwalczania przez lufową artylerię plot.

Samobieżny transporter-wyrzutnia pocisków rakietowych 2P24 i mobilna stacja radarowa P-40 "Bronya" (1S12A).

- radziecka mobilna stacja radarowa P-40 "Bronya" (1S12A) na podwoziu gąsienicowym oraz samobieżny transporter-wyrzutnia pocisków rakietowych 2P24 na podwoziu gąsienicowym

- radziecki śmigłowiec wielozadaniowy Mil Mi-8T. Egzemplarz muzealny, który - choć w tym przypadku jest wersją wojskową/transportową - wykorzystywany był przez służby cywilne

- radziecki ciężki śmigłowiec bojowy Mil Mi-24P z dwulufowym nieruchomym działkiem GSH-30K. Ten konkretny egzemplarz od 1989 roku wykorzystywany był przez lotnictwo Niemieckiej Republiki Demokratycznej

- wyprodukowany w Rumunii odrzutowy samolot pasażerski Rombac 1-11. Jest to brytyjska wersja samolotu BAC One-Eleven, którego licencję na budowę sprzedano Rumunii w 1982 roku

- radziecki samochód transportowy 9T29 do przewozu rakiet 9M21

- samochód ciężarowy czeskiej produkcji Tatra 815 TP24 265 6x6 o masie własnej 24 ton wraz z ciężką przyczepą niskopodwoziową P-50N przeznaczonej do transportu pojazdów gąsienicowych, kołowych i innych pojazdów o masie do 50 ton

- pojazd polskiej produkcji wraz ze specjalną przyczepą do wypieku chleba w warunkach polowych wz. XCN-1. Pojazd zbudowano na podwoziu samochodowym Star 660 z nadwoziem furgonowym typu 117 UAM oraz pieca piekarskiego wz. OPP ogrzewanego palnikiem ciśnieniowym na paliwo płynne (olej napędowy)

Przyczepa samochodu cieżarowego Star 660m2 "Pszczoła" w wersji polowej sali operacyjnej.

- polski samochód ciężarowy Star 660m2 "Pszczoła" w wersji polowej sali operacyjnej

- produkowany przez VEB ROBUR-Werke Zittau w byłym NRD samochód Robur LO 2002A KSA w wersji mobilnego sztabu dowodzenia

- radziecki samochód ciężarowy ZiŁ-130 z zamontowanym nawigacyjnym reflektorem lotniskowym APM-90 przeznaczonym do oświetlania pola wzlotów na wszystkich rodzajach lotnisk

- radziecki samochód terenowy i pływający ŁuAZ 967

- radziecki czołg średni T-34-85. Według informacji w muzeum, eksponat ten został wyprodukowany w 1944 roku i brał udział w walkach na Pomorzu, gdzie zakończył swój szlak bojowy

- radziecki pojazd 2T6M Grau zbudowany na bazie samochodu ciężarowego Ural-375D 6x6 i przystosowany do transportu rakiet ziemia-powietrze 2K11 "Krug" (pl. "Okrąg")

- wyprodukowany w 1968 roku przez Kijowskie Zakłady Motocyklowe ciężki motocykl K650 "Dnepr" (pl. "Dniepr"). Ten egzemplarz kilkadziesiąt lat temu został sprowadzony do Danii przez pasjonata motocykli. Z niewiadomych powodów właściciel porzucił ten pojazd na skraju lasu nieopodal Odense. Według pracowników muzeum, motocykl został odnaleziony po ponad 20 latach i był w fatalnym stanie. 

Szwedzka armata polowa Bofors 10,5 cm M/34

- szwedzka armata polowa Bofors 10,5 cm M/34

- radziecka ciężka armata polowa 122 mm wz.1931/37. Ten egzemplarz został wyprodukowany przed atakiem Niemiec na Związek radziecki w 1941 roku. Niemieccy żołnierze zdobyli wówczas 424 takie działa, z czego 37 sztuk przetransportowano na zachodnie wybrzeże Jutlandii w celu jej obrony. Po zakończeniu wojny 34 działa zostały zezłomowane. Trzy ostatnie cudem przetrwały i dzisiaj stanowią część ekspozycji w duńskich muzeach.

Opancerzony samochód rozpoznawczy BRDM-2-RKhB z zamontowanym licznikiem Geigera DP-5B

W muzeum znajdziemy pokaźną kolekcję medali i orderów państw dawnego Układu Warszawskiego.

     Ponad 60 odrestaurowanych i działających pojazdów można podziwiać nie tylko w halach muzeum, ale również podczas "Dni wojskowe" które jest największym tego typu wydarzeniem w Danii (w tym roku impreza plenerowa odbywać się będzie w dniach 9-10 września). Wydarzenie odbywa się w malowniczej scenerii na terenie muzeum, i każdego roku przyciąga tysiące fanów. Oprócz przeróżnych zabytkowych pojazdów z muzeum, można wówczas podziwiać także wiele grup rekonstrukcji historycznej, które do muzeum przybywają z wielu krajów. Nierzadko grupy te także przyjeżdżają na event odrestaurowanymi, zabytkowymi pojazdami.

    Impreza oferuje miłośnikom historii i militariów masę wrażeń. Przez dwa dni trwają pokazy ciężkich pojazdów gąsienicowych i kołowych, ciężarówek, jeepów i motocykli. Zarówno w sobotę, jak i w niedzielę (o wyznaczonej godzinie), odbędą się także inscenizacje bitew z II wojny światowej z wykorzystaniem pirotechniki. Podczas imprezy dostępne będą także stragany z militariami i literaturą, oraz namioty z przekąskami i napojami.

    W ten konkretny weekend obowiązuje opłata za wstęp, która upoważnia do zwiedzania muzeum i wzięcia udziału w imprezie plenerowej.

Radziecki samochód transportowy 9T29 do przewozu rakiet 9M21.

    Wszystkie zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora, lipiec 2023 r.

 

Moja ocena: 7/10

 

Kraj: Dania

Miejscowość: Slagelse

Strona internetowa: www.panzermuseumeast.dk

Godziny otwarcia:

od 06 kwietnia do 23 czerwca: od wtorku do niedzieli 10:00 - 16:00 (ostatnie wejście o godz. 15:00) - poniedziałek nieczynne

od 24 czerwca do 06 sierpnia: codziennie 10:00 - 17:00 (ostatnie wejście o godz. 16:00) - otwarte codziennie tylko podczas wakacji szkolnych

od 07 sierpnia do 22 października: od wtorku do niedzieli 10:00 - 16:00 (ostatnie wejście o godz. 15:00) - poniedziałek nieczynne

UWAGA! Dzień 22 października jest zarazem ostatnim dniem otwarcia placówki w sezonie.  

Wstęp: 150 DK (młodzież od 15 roku życia i dorośli), 100 DK (dzieci w wieku 5-14 lat), dzieci poniżej 4 roku życia mają wstęp bezpłatny

Parking: bezpłatny

 

Mapa dojazdu: