niedziela, 19 lutego 2023

Dawniej i dziś - Brama Chaussée (fr. Porte Chaussée) w Verdun (Grand East, Francja) 1909-2020

    Brama Chaussée lub też wieża Chaussée (fr. Porte Chaussée) to jeden z symboli miasta Verdun. Od czasu jej wybudowania - z niewielkimi przerwami - stała się oficjalnym, reprezentacyjnym wejściem do miasta. W pierścieniu średniowiecznych fortyfikacji miejskich znajdują się trzy wielkie bramy, jednak to właśnie ta usytuowana we wschodniej części starego miasta, przykuwa najwięcej uwagi zwiedzających. 
    Poznaj krótką historię wspaniałego kunsztu architektonicznego, który został wpisany na listę francuskich zabytków bardzo wcześnie, bo już 21 marca 1881 roku.
    Brama miejska Chaussée została wybudowana w 1380 roku we wschodniej części średniowiecznych murów. Wielkie fortyfikacje miejskie były już od wielu dziesiątek lat rozbudowywane i unowocześniane, a potężna brama miała być także wizytówką dawnego Verodunum - celtyckiej wioski wybudowanej na terenie dzisiejszej Francji.
    Jeden z dzisiejszych symboli Verdun został podarowany w XIV wieku miastu, przez bogatego sukiennika i członka magistratu - Jeana Wautreca. Brama miała symbolizować nie tylko nowy status miasta, jako "wolnego miasta cesarskiego", ale miała również nawiązywać do dawnej nazwy - Verodunum - oznaczającej w języku galijskim "mocny" lub "potężny fort". Trzykondygnacyjna brama swoją nazwę wzięła od - wytyczonej w XII wieku przez zamożną rodzinę z Verdun - drogi.

    Brama ma 20 metrów wysokości i składa się z dwóch okrągłych, bliźniaczych wież, zwieńczonych blankami. Ich ściany zewnętrzne mają grubość 1,75 m. Wieże są połączone portykiem z półkolistym portalem, zwieńczonym toskańskim frontonem.
    Brama - która już wtedy miała być swego rodzaju pomnikiem - przez wieki była kilka razy przebudowywana i remontowana. 
    Pierwsze większe zmiany miały miejsce podczas prac fortyfikacyjnych w 1690 roku. Wówczas pierwotne wrota zastąpiono widocznym dzisiaj portalem. Zrekonstruowano także jedną z wież, która uległa zawaleniu w wyniku osiadania gruntu. Zrekonstruowano również zdobienia gotyckie i rzeźby gargulców. Przez cały ten okres brama należała do miasta Verdun.
    W połowie XVIII wieku brama została scedowana na państwo i dostosowana na potrzeby wojska. Jako więzienie wojskowe Porte Chaussée służyła od 1755 roku. Oczywiście najważniejszą rolę odgrywała wówczas część podziemna bramy. W 1860 roku więzienie zostało niespodziewanie zamknięte. Podobno do zamknięcia przyczyniła się w głównej mierze opinia lekarzy wojskowych, którzy alarmowali miasto o przerażających warunkach bytowych więźniów. Przez kolejne dwie dekady brama nie była użytkowana, przez co zaczęła niszczeć. Aby zapobiec temu procesowi, 21 marca 1881 roku została wpisana na listę najważniejszych zabytków architektonicznych miasta. Osiem lat później została wykupiona od armii przez miasto, które zaczęło jej remontowanie i zabezpieczanie. Remont zbiegł się w czasie z odbudową kamiennego mostu, który obecnie prowadzi bezpośrednio do bramy.
 
    Aż do połowy XX wieku miasto Verdun wielokrotnie było atakowane i niszczone. W 1552 roku zostało zdobyte przez wojska francuskie. Walki toczono tutaj także podczas francuskiej wojny o niepodległość w 1792 roku i wojny francusko-pruskiej w 1870 roku. Jednak najbardziej miasto ucierpiało podczas wielomiesięcznej bitwy o Verdun w 1916 roku. Jak można zaobserwować na starych fotografiach i kronikach z tamtego okresu, cała okolica wokół bramy była zniszczona, jednak ona sama nadal stała dumnie.
    W międzyczasie - w 1880 roku - zniszczony został most zwodzony. Stało się to jednak za sprawą inżynierów wojskowych, którzy podjęli próby przebicia jednej z wież dla poszerzenia przejazdu. Pomysłowi temu sprzeciwili się mieszkańcy miasta, co ostatecznie doprowadziło do zbudowania drogi omijającej bramę i prowadzącej w obu kierunkach wzdłuż murów obronnych.
 
    Dzisiaj brama stanowi jedną z głównych atrakcji miasta, którą turyści mogą się dostać na stare miasto. Od zakończenia wielkiej wojny budowla ta ponownie otrzymała status pomnika - jednego z kilku najważniejszych symboli miasta Verdun.
 
    Oba zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora. Zdjęcie archiwalne pochodzi z 1909 roku, natomiast współczesne wykonano w lipcu 2020 roku.  

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz