Dawniej i dziś - Niemiecki Wehrmacht przed wejściem do Foru Breendonk (Willebroek, Belgia) - 1940-2022

 

    Fort Breendonk, jako jedna z kilku militarnych budowli tego typu, był częścią drugiego pierścienia tzw. Reduty Narodowej, której zadaniem była obrona Antwerpii. Został wybudowany w latach 1906-1913 i jako jeden z kilkunastu fortów - podczas I wojny światowej - miał stanowić przeszkodę nie do przejścia, a tym bardziej nie do zdobycia. 

    Niestety kiedy wybuchła wojna, fort nie był całkowicie wyposażony i uzbrojony, a to uzbrojenie, które posiadał już wówczas okazało się przestarzałe. Fortyfikację chroniła 5-metrowa (w niektórych miejscach nawet 9-metrowa) warstwa ziemi, grube sufity i ściany, które miały "zatrzymać" nawet najpotężniejszy kaliber pocisków artyleryjskich wroga. 

    Od 1 do 9 października 1914 roku, na fort Breendonk spada cała masa najróżniejszych pocisków wystrzeliwanych przez - znajdującą się poza zasięgiem belgijskich dział - artylerię niemiecką. Nadlatujące niemal ze wszystkich stron pociski, zmusiły obrońców fortu do kapitulacji.

    Po wojnie fort służył głównie jako koszary dla armii belgijskiej i dostosowywany na kwaterę główną sztabu generalnego, w przypadku kolejnego konfliktu. 

    Ten wybucha niespełna 22 lata później....    Wczesnym rankiem 10 maja 1940 roku wojska niemieckie zaatakowały Belgię (w ramach "Planu Żółtego" - niem. "Fall Gelb" - ataku na Francję, Belgię, Holandię, Luksemburg). Już na samym początku inwazji, do fortu Breendonk przybył król Leopold III, który spotkał się tam z członkami sztabu generalnego. Stamtąd też wysłał swoją proklamację do narodu belgijskiego, a 17 maja 1940 roku - przyjął w forcie dowódców 7. Armii Francuskiej i kilku brytyjskich dowódców. Po południu tego samego dnia, kwaterę główną - wraz z przybyłymi oficerami obu sojuszniczych armii - przeniesiono do Sint-Denijs-Westrem koło Gandawy. Kilka godzin później w pobliżu fortu pojawiają się pierwsi niemieccy żołnierze....

    Jako pierwszy w forcie Breendonk pojawił się niemiecki Wehrmacht i przebywał w nim aż do końca sierpnia 1940 roku. Jednak w niespełna kilka dni po kapitulacji Belgii, w sztabie niemieckim pojawiło się kilka osób w mundurach Służby Bezpieczeństwa (niem. Sicherheitsdienst, w skrócie SD) i Gestapo, którzy natychmiast zażądali oprowadzenia i dokumentacji zdobytych fortyfikacji.

    Z końcem sierpnia - kiedy w forcie nie było już żadnego niemieckiego żołnierza - cały kompleks został zarekwirowany przez Inspektorat Obozów Koncentracyjnych (niem. Inspekteur des Konzentrazionslager). Pojawiły się pierwsze grupy SS-manów - Oddziałów Trupiej Czaszki (niem. SS-Totenkopfverbände, w skrócie SS-TV), które miały przygotować się do przyjęcia pierwszych więźniów obozu koncentracyjnego, którymi byli przede wszystkim Żydzi.

     Jeszcze zanim Fort Breendonk całkowicie przekształcono w niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny, jego pomieszczenia służyły, jako cele dla belgijskich jeńców wojennych oraz więźniów politycznych i członków belgijskiego ruchu oporu. Co działo się w forcie po opuszczeniu go przez belgijskich żołnierzy? O tym dowiedzie się z kolejnego odcinka z cyklu Dawniej i dziś....

    Na zdjęciu widzimy niemieckich żołnierzy Wehrmachtu, opuszczających Fort Breendonk w sierpniu 1940 r.

Oba zdjęcia pochodzą ze zbiorów autora, współczesne wykonano w sierpniu 2022 r.