Brytyjski pisarz i publicysta David Irving, to chyba najbardziej kontrowersyjny historyk i autor publikacji związanych z II wojną światową. I choć jego książki niezmiennie cieszą się wielkim zainteresowaniem - a on sam w opinii publicznej przez długi czas miał reputacje szanowanego pisarza - to jednak przy czytaniu jego dzieł trzeba być ostrożnym. Irving - nie bez powodów - uważany jest przez wielu za negacjonistę i antypolonistę. A procesy z jego udziałem - nierzadko przegrane - powodują, że do jego prac trzeba podchodzić z dystansem. Jedno jednak trzeba Irvingowi przyznać - jego rozległa wiedza i kontakty, które pozwoliły jemu na dotarcie do wielu archiwów na całym świecie, powodują, że napisane przez niego książki są cennym źródłem historycznym. Tak właśnie zapatruję się na jego książkę pt. "Norymberga. Ostatnia bitwa".
Książka ta opisuje przebieg najważniejszego i najbardziej rozpoznawalnego procesu XX wieku. 8 sierpnia 1945 roku w Londynie, przedstawiciele ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii i Francji podpisali porozumienie dotyczące utworzenia Międzynarodowego Trybunału Wojskowego, którego zadaniem było osądzenie głównych zbrodniarzy wojennych III Rzeszy. Proces rozpoczął się 2 listopada 1945 roku w Pałacu Sprawiedliwości w Norymberdze i trwał aż do 18 października 1946 roku, kiedy to zapadł werdykt skazujący na powieszenie i wyroki wieloletniego więzienia głównych oskarżonych.
Sam proces - o czym wspomina kilkakrotnie Irving w swojej książce - był w pewnym sensie ustawiony (w niektórych przypadkach wyrok "znany" był już na początku procesu), a niektóre dokumenty sfabrykowane. Inna sprawa, że za te same zbrodnie o które oskarżano głównych nazistów, można było oskarżyć przywódców państw alianckich....
"Norymberga. Ostatnia bitwa" nie jest książką nową. To książka, która od blisko dwudziestu lat jest dostępna w Polsce i zapewne nie jedno już o niej napisano. Nie zmienia to faktu, że nadal prowokuje ona gorące dyskusje i polemiki w kręgach historyków i zwykłych czytelników interesujących się procesem norymberskim. Ja również czytałem tą książkę z mieszanymi odczuciami. Z jednej strony wrażenie robi ilość bardzo interesujących materiałów procesowych, oraz tych dotyczących oskarżycieli i oskarżonych. Z drugiej natomiast strony, podczas lektury odczuwalny jest pogląd autora na wiele kwestii. Chodzi tutaj przede wszystkim o zapatrzenie Irvinga na sprawy związane z kwestią żydowską i samym holocaustem, ale także na sprawy dotyczące polskiej armii.
Pomijając jednak przekonania autora do wymienionych powyżej kwestii z książki można wynieść bardzo dużo. Irving szczegółowo opisuje np. cechy charakteru przetrzymywanych w celach więźniów, ich warunki bytowe, a także ich ostatnie przemyślenia. Z książki dowiemy się także o rabunkach jakich dokonali żołnierze radzieccy w Berlinie, o wyprawie Hessa do Wielkiej Brytanii, o jeńcach niemieckich w radzieckiej niewoli, oraz wielu innych ciekawych tematach. Autor opisuje także rolę Watykanu i papieża podczas II wojny światowej, wspomina o sprawie katyńskiej, o zbrodniach niemieckich żołnierzy we francuskim miasteczku Oradour-sur-Glane i czeskiej wiosce Lidice. Całość wzbogacają świetne zdjęcia (wiele z nich jest kolorowych i mało znanych).
Moim skromnym zdaniem "Norymberga. Ostatnia bitwa" to jedna z ważniejszych publikacji w mojej biblioteczce. Choć podczas czytania tej książki wielu z Was będzie miało mieszane odczucia, to jednak warto po nią sięgnąć. Prócz fragmentów z którymi trudno było mi się zgodzić, to ta praca bardzo wiele wniosła w moje badania dotyczące procesu w Norymberdze. Aspekt polityczny dotyczący procesu, czy cała otoczka procesu, zasługuje niewątpliwie na uwagę każdego, kto choć trochę interesuje się tym tematem. Ostrzegam jednak, że książka ta napisana jest trudnym językiem, przez co przyswojenie ogromnej ilości informacji może sprawić kłopot czytelnikowi.
Podczas lektury zauważyłem kilka błędów, tzw. "literówek". Po za tym w tekście są przynajmniej dwa błędy, które aż kłują w oczy: gen. Patch dowodził amerykańską 7. Armią (w tekście na str. 203 jest 6. Armia), oraz pisownia nazwiska komendanta niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz-Birkenau Rudolfa Franza Ferdinanda Hößa (na stronie 266 raz pisane jest Hoess, a raz Höss).
Polski tytuł: "Norymberga. Ostatnia bitwa"
Oryginalny tytuł: "Nuremberg: The last battle"
Autor: David Irving
Tłumaczenie: Bartłomiej Zborski
Rok wydania: 1999
Język: polski
Wydawnictwo: Prima
Liczba stron: 400
Oprawa: twarda (szyta + obwoluta)
Moja ocena: 8/10
Šwietnie napisana recenzja!
OdpowiedzUsuńDziękuję bardzo.
Usuń